Cam Xũng là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?

Cây Cam Xũng còn được biết đến với nhiều tên gọi như lưỡi nhân, cây lưỡi cọp hay đơn lưỡi cọp, là một loài thảo dược được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Nhờ vào đặc điểm hình thái độc đáo và tác dụng chữa bệnh quý giá, cây đã trở thành một nguồn dược liệu quý trong cuộc sống hàng ngày. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết hơn về những thông tin quan trọng liên quan đến loài cây này.

I. Tìm hiểu về cây Cam Xũng

Cam Xũng có tên khoa học là Sauropus rostratus miq, thuộc họ Thầu Dầu, thường phân bố ở khu vực miền núi. Nhiều nơi còn trồng để làm cảnh vì cây có lá xanh quanh năm và nhìn hình dáng bên ngoài khá đẹp. 

Cây có hình dáng nhỏ và tròn, cao khoảng 15 - 30cm, tùy vào điều kiện sinh trưởng. Thân cây cấu tạo gồm nhiều đốt ngắn. Giữa các đốt xuất hiện nhiều vệt trong như vết tích của cuống lá đã rụng. Lá cây hình mác, đầu hơi hướng tròn. Mặt trên lá có những vằn trắng xám nổi bật. Hoa nhỏ, khi nở có màu đỏ và thường mọc tụ trên thân cây.

Hình ảnh cây lưỡi nhân

Bộ phận được thu hái để làm thuốc là phần lá và rễ của cây. Trong đó, lá được dùng nhiều hơn, bởi vì nó lúc nào cũng xanh tốt nên có thể thu hoạch quanh năm. Sau khi hái về, người ta sẽ mang đi rửa sạch, phơi nắng hoặc sấy khô. Với phần rễ, người ta sẽ đào về rồi rửa nhiều lần với nước để sạch đất cát. Rồi thái nhỏ ra, mang đi phơi khô hoặc sấy. Cả rễ và lá đều được bảo quản tại nơi kín đáo, tránh ẩm mốc.

II. Công dụng của cam xũng đối với sức khỏe

Trong Đông y, cây lưỡi nhân có vị ngọt, hơi chua và tính bình. Nên từ xa xưa, dược liệu được ứng dụng nhiều trong hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác nhau như ho, phù nề, dị ứng, ho hen phế quản và bệnh ho ra máu. Còn trong Y học hiện đại, các nhà khoa học đã nghiên cứu ra nhiều thành phần trong cam xũng có khả năng chống viêm và chống oxy hóa như flavonoid, axit cinnamic, dẫn xuất hexose, dẫn xuất pyrrole, monoterpenes.

>> Xem thêm: Bạch giới tử cây là gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?

III. Một số bài thuốc kinh nghiệm từ cây cam xũng

• Bài thuốc chữa phù thũng

Dùng trực tiếp lá của cây lưỡi nhân để sắc uống. Dùng 15g lá tươi hoặc 10g lá khô đều được. Đem dược liệu sắc với 500ml nước, đun sôi cho tới khi còn 300ml.

• Bài thuốc trị các chứng viêm họng, ho hay ho ra máu

Đem 15g lá cam xũng tươi đun sôi với 800ml nước đến khi cạn còn 400ml thì chắt ra dùng trong ngày. Nếu người bệnh thấy khó uống thì có thể dùng lá tươi hầm cùng thịt lợn để dễ ăn hơn.

Cây cam xũng có tác dụng điều trị viêm họng hiệu quả

• Bài thuốc chữa chứng tiêu chảy, kiết lỵ và sưng đau ở vú

Dùng 15g lá cây tươi đem sắc với 500ml nước đến khi cô lại còn khoảng 200ml. Chia thành 3 phần và uống trong ngày. 

• Bài thuốc trị bệnh hở van tim

Nếu người bệnh là nữ, thì dùng 9 lá cam xũng tươi, còn nam thì dùng 7 lá. Mua 1 quả tim lợn, sơ chế sạch sẽ và khứa học quả tim để thông với lỗ bên trong im. Đem lá cây đi rửa sạch, nhét lại vào quả tim. Sau đó đem tim lợn hầm chín, ăn cả nước lẫn cái. Duy trì 10 ngày để triệu chứng thuyên giảm rõ rệt.

IV. Những lưu ý khi sử dụng lưỡi nhân

Hiện nay, không có nhiều nghiên cứu về loài dược liệu này, nên để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Không lạm dụng các bài thuốc trên, chỉ nên dùng một lượng vừa đủ, chứ không phải dùng nhiều sẽ nhanh khỏi bệnh
• Với nước sắc từ lá cam xũng, không nên uống thay thế nước lọc
• Khi sử dụng, cần rửa sạch dược liệu để chắc chắn không còn dính thuốc bảo vệ thực vật hoặc chất độc hại nào khác. Nếu lưỡi nhân trồng hoặc mọc lẫn với các loại cây trồng khác thì rất dễ dính thuốc trừ sâu
• Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bài thuốc nào
• Không sử dụng cho phụ nữ có thai, cho con bú và trẻ em
• Không tự kết hợp cam xũng với bất cứ dược liệu nào khác nếu không có sự tư vấn từ thầy thuốc
• Nếu không có kinh nghiệm về Y học cổ truyền, không được tự ý tìm kiếm hay thu hái dược liệu trong tự nhiên. Có nhiều thảo dược có hình dáng tương tự nhưng tác dụng hoàn toàn khác nhau, do đó nếu tự ý thu hái sẽ dẫn tới trường hợp hái phải cây có độc.

Có thể nói cây Cam Xũng là một dược liệu tốt và dễ sử dụng. Nó không chỉ để làm cảnh mà còn mang tới tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh lý đường hô hấp, tiêu chảy hoặc hở van tim. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn và hiệu quả cao, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi sử dụng.

||Tham khảo bài viết khác:

• Cây Thòng Bong là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
• Cây lưỡi rắn: Đặc điểm, công dụng và 5 lưu ý khi sử dụng
• Thạch vĩ là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?