Dược Thái Minh

Tư vấn ngay: 1800 1032 (Miễn cước)

0

Giỏ hàng

Giỏ hàng của bạn đang trống

cây chua me lá me: Đặc điểm, hình ảnh, tác dụng gì?

Thẩm định bởi:

Dược sĩ Nguyễn Hải Anh

Chuyên khoa: Dược lâm sàng, dược lý, dược liệu, dược bào chế

Cây chua me lá me là loại cây cỏ mọc hoang, có thể dễ dàng bắt gặp ở bất cứ đâu trên khắp đất nước. Tuy nhiên, có thể vẫn còn ít người quan tâm hoặc chưa hiểu rõ những công dụng mà chúng mang lại. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết dưới đây.

I. Cây chua me lá me là gì?

Cây chua me lá me có tên khoa học là Biophytum sensitivum (Lour.) DC. (Oxalis sensitiva Lour., Biophytum candolleanum Wight), thuộc họ Chua me đất Oxalidaceae. Để dễ dàng thì người ta thường gọi tắt là Lá Chua Me. 

1.1 Đặc điểm hình thái 

Cây chua me lá me là cây cỏ nhỏ, chiều cao trung bình từ 10-20cm. Thân mọc thẳng đứng, mảnh khảnh và không phân nhánh hoặc ít phân nhánh, có lông, màu đỏ tía. Rễ chùm, ăn sâu vào đất để hấp thụ dinh dưỡng và nước.

Lá kép lông chim, thường xếp thành hình tròn hoặc bán nguyệt. Lá chét nhỏ, hình bầu dục hoặc hình mũi mác, sắp xếp đối xứng trên cuống lá chính với số lượng khoảng 10-14 lá. Chiều dài của lá chua me dao động từ 6 đến 12cm. Lá có khả năng gập lại khi bị chạm vào hoặc gặp phải các tác động cơ học khác, tương tự như cây mắc cỡ (Mimosa pudica).

Cây chua me lá meHình ảnh cây chua me lá me

Hoa nhỏ, mọc thành chùm ở đầu cành, thường có màu vàng. Hoa lưỡng tính, có 5 cánh hoa, 5 đài hoa và nhiều nhị.

Quả của cây là quả nang, hình bầu dục, có đài tồn tại 5 ngăn. Chứa nhiều hạt nhỏ, hạt có màu nâu và bề mặt nhẵn.

1.2 Phân bố và thu hái 

Cây chua me lá me phân bố rộng rãi ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới, bao gồm châu Á như Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, châu Phi và Nam Mỹ.

Ở Việt Nam, cây thường xuất hiện ở các vùng trung du và miền núi, nơi có độ ẩm cao và đất đai màu mỡ. Một số tỉnh có lượng cây chua me lá me cực lớn như Lạng Sơn, Hòa Bình, Nam Định, Đà Nẵng, Ninh Thuận, Bình Thuận,…

Cây thường mọc ở những nơi ẩm ướt, đất cát, vùng ven suối hoặc trong rừng nhiệt đới. Cây ưa sáng hoặc chịu bóng bán phần, thường phát triển tốt dưới tán cây lớn hoặc ở những nơi có ánh sáng khuếch tán. Nhìn chung thì đây là loài tương đối dễ sống, có khả năng thích nghi với nhiều dạng thời tiết khác nhau.

Toàn bộ cây chua me lá me đều có thể làm thuốc, không cần bỏ bất kỳ bộ phận nào. Tuy nhiên, lá và thân thường được thu hái nhiều hơn vì chúng chứa nhiều hoạt chất có lợi. Bạn có thể thu hái quanh năm, nhưng thời điểm tốt nhất là vào mùa xuân và mùa hè khi cây đang phát triển mạnh mẽ và hàm lượng hoạt chất trong cây cao nhất.

Cây được nhổ cả rễ hoặc cắt phần thân trên mặt đất. Sau khi thu hái, cây được rửa sạch để loại bỏ đất cát và các tạp chất, có thể dùng tươi hoặc phơi khô. Bảo quản trong túi ni lông hoặc hộp kín, đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát để tránh ẩm mốc và bảo quản được lâu dài.

1.3 Thành phần hoá học

Cây chua me lá me chứa nhiều hoạt chất có tính sinh học đã được nghiên cứu và xác định. Dưới đây là các thành phần hoá học chính:

  • Flavonoid và polyphenol: là các chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương của các gốc tự do và có tính kháng viêm.
  • Alkaloid: góp phần vào tính chất dược lý của cây, có thể làm giảm đau và có tác dụng an thần nhẹ.
  • Triterpenoid và steroid: có tác dụng chống viêm và hỗ trợ trong quá trình điều trị bệnh.
  • Cacbohydrat và saponin: có thể có tác dụng trong điều trị các bệnh về tiêu hóa và thúc đẩy sự trao đổi chất.
  • Axit hữu cơ và các chất tương tự: có vai trò trong các hoạt động sinh học của cây và các tác dụng y học.

II. Cây chua me lá me có tác dụng gì?

Cây chua me lá me có vị chua, tính mát, dùng để giải nhiệt và lợi tiểu rất tốt. Ngoài ra, còn dùng trong các ứng dụng khác như:

- Chống viêm và giảm đau

Cây chứa các hợp chất có tính chất kháng viêm, giúp làm giảm các triệu chứng viêm nhiễm như đau, sưng, và phù nề. Một số alkaloid có trong cây có thể có tác dụng giảm đau và làm dịu cơ thể.

- Kháng khuẩn

Có khả năng kháng khuẩn, giúp ngăn ngừa và điều trị các nhiễm trùng từ vi khuẩn.

Cây chua me lá me có tác dụng gìCây chua me lá me có nhiều công dụng cho sức khỏe

- Chống oxy hóa

Flavonoid và polyphenol là những chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương của các gốc tự do, từ đó giúp ngăn ngừa lão hóa sớm và bệnh tật liên quan đến stress oxy hóa.

- Làm dịu các vết thương và phục hồi da:

Cây chua me lá me có thể được sử dụng để xoa bóp và chữa lành các vết thương nhẹ trên da, nhờ vào tính chất làm dịu và tái tạo da của các thành phần hoá học trong nó.

- Hỗ trợ tiêu hóa

Các hợp chất alkaloid và saponin có thể hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giúp cải thiện hệ thống tiêu hóa và giảm các triệu chứng tiêu chảy.

- Tăng cường sức khỏe tổng thể

Cây chua me lá me có thể được sử dụng như một loại thuốc bổ tổng hợp để tăng cường sức đề kháng và cải thiện sức khỏe tổng thể, nhờ vào sự phong phú của các chất dinh dưỡng và hoạt chất có trong cây.

Ngoài ra, người ta còn dùng cây chua me lá me trong việc cầm máu, chữa nóng ruột, tiêu chảy, đái tháo đường, sỏi thận, suy nhược thần kinh,...

III. Cách dùng cây chua me lá me

Cây chua me lá me có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau để tận dụng các tác dụng y học của nó. Dưới đây là một số cách sử dụng phổ biến:

Cách dùng cây chua me lá meCây chua me lá me dễ dàng sử dụng theo nhiều cách khác nhau

- Nấu ăn

Người dân thường ngắt lá, rửa sạch sau đó bỏ vào nước luộc rau muống để nước cho vị chua dịu, dễ ăn. Đây là món ăn giải nhiệt mùa hè cực kỳ tốt.

- Nước ép tươi

Lấy các lá tươi và thân cây chua me lá me, sau đó rửa sạch. Ép cây bằng máy ép trái cây hoặc nghiền nát và lọc qua rây để lấy nước ép. Uống nước ép tươi hàng ngày để cải thiện sức khỏe tiêu hóa và giảm đau nhẹ.

- Nước sắc lá và thân cây

Chuẩn bị: Thu hái một lượng lá và thân cây chua me lá me. Rửa sạch và cắt nhỏ.

Cách làm: Cho các bộ phận cây đã cắt vào nồi và đun sôi với một lượng nước vừa đủ trong khoảng 10-15 phút. Để nguội và lọc lấy nước, sau đó uống hàng ngày, dùng từ 1 đến 2 lần/ngày để hỗ trợ tiêu hóa hoặc giảm đau viêm.

- Dạng bột khô

Chuẩn bị: Phơi khô các bộ phận của cây ở nơi thoáng gió, tránh ánh nắng trực tiếp. Sau khi phơi khô, nghiền nhỏ thành bột.

Sử dụng: Trộn bột với nước ấm hoặc sữa, uống từ 1 đến 2 lần mỗi ngày. Ngoài ra, có thể được dùng như một chất phụ gia trong các món ăn.

- Sử dụng ngoài da

Dùng lá và thân cây tươi xay nhuyễn. Sử dụng hỗn hợp xay nhuyễn đắp lên vùng da cần điều trị, như vết thương nhẹ hoặc vùng bị viêm.

IV. Lưu ý khi sử dụng cây chua me lá me

Khi sử dụng cây chua me lá me trong y học dân gian, cần tuân thủ một số lưu ý sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

  • Chọn các cây được thu hái từ môi trường tự nhiên không bị ô nhiễm để đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và an toàn.
  • Sử dụng theo liều lượng được khuyến cáo để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tránh sử dụng quá liều.
  • Thận trọng đặc biệt khi sử dụng cho những người có tiền sử bệnh lý, phản ứng dị ứng hoặc đang dùng các loại thuốc điều trị khác.
  • Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như phản ứng dị ứng, nổi mẩn, hoặc khó thở, ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
  • Không nên sử dụng cây chua me lá me cho trẻ em dưới 12 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú trừ khi có sự hướng dẫn của bác sĩ.
  • Bảo quản cây chua me lá me ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp và độ ẩm cao.

Tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp bạn sử dụng cây chua me lá me một cách an toàn và có hiệu quả trong điều trị và bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng cây này ngoài mục đích y tế cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

||Tham khảo bài viết khác:

Cập nhật lúc: 2024/07/03

Thông tin trên website duocthaiminh.vn chỉ mang tính chất tra cứu, tham khảo. Quý khách vui lòng không tự ý áp dụng mà không có chỉ định của bác sĩ. Dược phẩm Thái Minh sẽ không chịu trách nhiệm cho những trường hợp tự ý sử dụng thông tin này.