Cây Lá Hen - Thảo dược dành cho bệnh Hen suyễn

Cây Lá hen hay còn được biết đến với cái tên dân dã “cây bồng bồng”, là một loài thảo dược quen thuộc mọc hoang ở nhiều nơi tại Việt Nam. Từ xa xưa, loài cây này đã được sử dụng trong y học dân gian để điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là bệnh hen suyễn, giang ma

Để hiểu rõ hơn về tác dụng cũng như cách sử dụng hợp lý, cùng Dược Thái Minh tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về những tác dụng từ cây lá hen

Tìm hiểu chung về cây Lá Hen

Cây Lá hen có tên khoa học là Calotropis gigantea (L.), thuộc họ Asclepiadaceae (Thiên lý). Cây có nhiều tên khác nhau như bồng bồng, nam tỳ bà, bàng biển,...Với những thành phần hóa học đặc biệt, chúng được xem như liều thuốc hiệu quả giúp giảm triệu chứng của hen suyễn và nâng cao cuộc sống cho người bệnh.

Đặc điểm hình thái

Cây nhỏ, có chiều cao trung bình khoảng 2 - 3m. Thân cây đứng và phân thành nhiều cành. Vỏ thân có màu vàng và khía rãnh khi non, lúc già sẽ chuyển sang màu xám trắng. Toàn cành phủ lớp lông tơ trắng như bông. 

Lá cây mọc đối, mép nguyên và có phiến đáy. Cuống lá rất ngắn hoặc nếu không để ý kỹ thì gần như không có, gốc hình tim, 2 mặt lá đều có màu lục nhạt, mặt dưới xuất hiện lớp lông trắng như phấn. Tại gốc lá mặt trên có một hàng lông màu nâu.

Cụm hoa trắng, mọc ở kẽ lá và đầu cành tạo thành hình xim gồm nhiều tán; đài 5, thùy hình trứng, ngoài có lông. Tràng hoa hợp thành hình xe, chỉ nhị dính liền nhau, thùy hình mũi mác.

Quả bồng bồng hình giáo, gồm hai đại, thuôn nhọn dần về phía đầu, chứa nhiều hạt có mào lông. Thân quả có nhựa mủ và thường đậu quả vào tháng 5.

Hình ảnh cây lá hen

Bộ phận dùng và thành phần hóa học

Bộ phận sử dụng làm thuốc chủ yếu là phần lá hoặc toàn cây. Trong lá có chứa nhiều hoạt chất mang đến lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là α - và β - amyrin. Chúng có tác dụng kháng viêm và làm giãn phế quản, hỗ trợ giảm triệu chứng hen suyễn. Ngoài ra trong rễ cây có chứa glycosid tim, flavonoid, prenanon, terpen,...

Phân bố, thu hái và chế biến

Cây mọc hoang ngoài tự nhiên và thường được trồng để làm hàng rào bảo vệ xung quanh nhà và làm thuốc. Lá thu hái quanh năm, sau khi thu hoạch, mang về sơ chế bằng cách lau sạch hết lông, dùng vải để không bị rách. Cuối cùng đem đi phơi sấy và cất dùng dần.

Cây Lá Hen có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Từ xưa dân gian đã dùng lá hen để chữa hen suyễn, ngoài ra còn dùng toàn cây để chữa bệnh về da, giang mai, thấp khớp hoặc bệnh lý đường tiêu hóa như tiêu chảy, kiết lỵ,....Trong khi đó, dùng thuốc cao lá hen để kháng viêm, tiêu độc, trừ ho và tiêu đờm. 

Theo các báo cáo nghiên cứu, trong lá hen có chứa 2 hoạt chất quan trọng là α - và β - amyrin có tác dụng làm giảm tổng hợp Leukotriene - một chất trung gian hóa học gây viêm co thắt phế quản. Từ đó đem đến hiệu quả chống viêm và giãn phế quản.

Các nhà nghiên cứu người Ấn Độ đăng trên International Journal of Current Biological and Medical Science năm 2011 về lá hen và chỉ ra, dược liệu có thể hạn chế tình trạng viêm đường thở, hạn chế sự xâm nhập của tế bào viêm như bạch cầu trung tính, bạch cầu ái toan và tế bào lympho.

Lá hen có tác dụng giảm triệu chứng hen suyễn

Ngoài ra, có nhiều công trình nghiên cứu về loài dược liệu này trong bệnh Hô hấp mạn tính gồm hen suyễn, COPD, viêm phế quản mạn), và cho thấy hiệu quả trong việc kháng viêm, kháng histamin và chống oxy hóa. Kết quả thấy rằng lá hen có thể giúp giảm đờm, giảm ho, khó thở và tần suất đợt cấp trong bệnh hen và viêm phế quản mạn.

Theo bài báo cáo trong thông báo dược liệu 21,.1974, Lê Hà Lệ Xuân đã nghiên cứu về tác dụng của cao lá hen trên 300 súc vật và cho ra kết luận:

• Nghiên cứu trên huyết áp của thỏ và mèo, thì chế phẩm của lá hen với liều điều trị có công dụng kéo dài thời gian tâm trương, giảm nhịp tim và tăng lực tâm thu. Dùng liều gây độc sẽ xuất hiện triệu chứng hạ huyết áp và nôn
• Chế phẩm từ dược liệu này có tác dụng như một glucozit trị tim. Nhưng ít hơn digitoxin 5,3 lần và ít hơn strophantin G 2 lần
• So với những glucozit tìm thì dược liệu này ít độc và khoảng an toàn rộng hơn.

>> Xem thêm: 10 cây thuốc nam trị viêm phế quản an toàn, hiệu quả theo dân gian

Liều dùng và cách sử dụng

Sau khi thu hái dược liệu về, đem lá đi làm sạch lồng bằng khăn ướt. Sau đó thái nhỏ rồi sao qua cho héo dần. Hằng ngày lấy ra 10 lá sắc uống với 1 bát rưỡi nước, sắc đến khi còn 1 bát. Có thể thêm đường vào để dễ uống, chia ra tầm 3 - 4 phần, uống trong ngày. Hiệu quả mang lại sớm và thấy rõ sau 2 - 3 ngày hoặc 7 - 8 ngày.

Những lưu ý khi sử dụng

Dưới đây là một số lưu ý cần biết để mang lại hiệu quả khi dùng và đảm bảo an toàn cho người bệnh:

• Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ Y học cổ truyền trước khi dùng để không xảy ra tác dụng không mong muốn nào
• Nước sắc có vị tanh, đắng nên khi uống nhiều dễ bị buồn nôn. Do đó hãy uống cách xa bữa ăn
• Tác dụng phụ có thể gặp là gây mỏi tay chân nhưng rất hiếm khi xảy ra.
• Cao lá hen mua ở đâu? Hiện nay dược liệu kém chất lượng, giả đang đầy rẫy trên thị trường. Do đó, người mua cần phải giữ tỉnh táo trước những nơi bán mà không có xuất xứ rõ ràng, rẻ để tránh tình trạng tiền mất tật mang. Mà thay vào đó hãy tới những cơ sở Đông y uy tín và chất lượng để tìm mua

Qua bài viết trên của Dược Thái Minh, có thể thấy cây lá hen với những giá trị y học quý giá, đã mang đến nhiều lợi ích sức khỏe cho con người. Tuy nhiên, vì là dược liệu có độc tính nên người bệnh muốn sử dụng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tuyệt đối không được tự ý sử dụng.

||Tham khảo một số dược liệu có tác dụng tương tự tại:

• Cây hoàng liên là gì? Tác dụng và cách dùng hoàng liên
• Mộc Nhĩ và 5+ lợi ích vượt trội đến sức khỏe đừng xem thường!