Cây sa kê là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, có tác dụng gì?

Cây sa kê không những là loài cây ăn quả quen thuộc mà còn được sử dụng để làm cây cảnh và chế biến thành nhiều món ngon. Nhưng ít ai biết, từ lâu sa kê được dân gian xem như một vị thuốc quý bởi mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Đọc ngay bài viết dưới đây để có thêm nhiều thông tin nhé.

I. Tìm hiểu về cây sa kê

Sa kê có tên khoa học là Artocarpus incisa L, thuộc họ Dâu tằm (Moraceae). Cây được tìm thấy đầu tiên ở các đảo khu vực Thái Bình Dương và Malaysia, tuy nhiên ngày nay loài cây này được trồng rất nhiều ở nước ta, đặc biệt là tỉnh phía Nam.

Sa kê là loài cây gỗ lớn, cao khoảng 15 - 20m, nhựa mủ màu trắng sữa, cành cây mảnh thường mọc ngang và tán rộng. Lá cây lớn, mọc thành 3 - 9 thùy lông chim thuôn dài, phiến lá dài khoảng 30 - 50cm, rộng 8 - 10cm, phần cuống nhìn khá mập. Mặt trên lá có màu xanh bóng, mặt dưới nhám. Khi về già, lá sẽ chuyển dần sang màu vàng nâu và khô rồi rụng đi.

Hoa mọc thành từng cụm đực và cái, cụm hoa đực nhìn giống hình chùy, mỗi cụm có 1 nhị. Còn cụm hoa cái thì có hình ống hoặc hình cái. Quả sa kê khá to, khép và có hình trứng. Phần vỏ ngoài màu xanh nhạt, phần thịt màu trắng và có nhiều bột, bên trong không có hạt. Hầu như, 2 - 3 quả sẽ mọc gần nhau và tạo thành chùm. Vậy cây sa kê trồng bao lâu có trái? Theo người dân, sa kê kể từ trồng (chiết nhánh) đến khi thu hoạch là 18 tháng.

Hình ảnh cây sa kê

Bộ phận sử dụng chủ yếu là phần quả. Quả có thể chế biến thành món ăn hoặc tẩm bột rồi chiên lên ăn giống như khoai lang. Nhưng có một điều đặc biệt, đó là phần vỏ cây, lá, rễ và nhựa cây đều có thể dùng làm thuốc chữa.

Cây sa kê lá cây chứa một lượng lớn các dưỡng chất như protein, chất béo, chất xơ và đường bột. Ngoài ra sa kê còn giàu khoáng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể như Vitamin B, C, sắt, kẽm, đồng, kali, thiamin,...

||Xem thêm: Hạt Ý Dĩ: Đặc điểm, hình ảnh, cách sử dụng hạt ý dĩ

II. Cây sa kê có tác dụng gì?

Trong quả sa kê có tới 70% là nước, 25% là carbohydrate và còn lại là các chất khoáng như vitamin, kẽm và kali. Bởi vậy, trong cả Đông y và Tây y, sa kê được coi như một vị thuốc quý với những công dụng sau:

 - Giúp phát triển tế bào mới và đẹp da

Trong quả sa kê có chứa lượng lớn chất chống oxy hóa, đem đến tác dụng kích thích tế bào mới sản sinh và tăng trưởng. Đồng thời loại bỏ đi những lớp da cũ đã bị tổn thương. Từ đó giúp da đẹp hơn. Bên cạnh đó, nhờ vào các hợp chất chống oxy hóa mà dược liệu còn có khả năng bảo vệ da dưới ánh nắng mặt trời.

 - Tăng sản sinh collagen, giúp giảm viêm và hỗ trợ quá trình điều trị về da

Lá sa kê có tác dụng gì? Khi còn tươi, lá sa kê có chứa tinh chất có tác dụng ức chế khả năng hoạt động của các enzym, từ đó giảm viêm và hạn chế quá trình sản xuất oxit nitric. Từ đó giúp hỗ trợ quá trình điều trị vảy Sắc nước lá uống sẽ cung cấp một lượng lớn vitamin C cho cơ thể, nhằm tăng tính đàn hồi cũng như kích thích sản sinh ra collagen cho da.

 - Giúp mái tóc chắc khỏe

Các thành phần trong dược liệu như omega - 3, omega - 6, vitamin C có khả năng giúp giảm tiết bã nhờn trên da đầu và phòng ngừa, hỗ trợ quá trình điều trị lý viêm da tiết bã, ngăn rụng tóc và gàu ngứa.

Sa kê có tác dụng giúp mái tóc thêm phần chắc khỏe

 - Tốt cho hệ thống tim mạch

Trong Sa kê có chứa một lượng lớn kali - với tác dụng điều hòa nhịp tim, hạ huyết áp bằng cách giảm tác động đến natri. Bên cạnh đó, ăn sa kê cũng hỗ trợ giảm cholesterol xấu trong máu và giảm chỉ số mỡ máu triglyceride. Từ đó, giúp chúng ta có một hệ tim mạch khỏe mạnh.

 - Cải thiện hệ tiêu hóa

Chất xơ trong lá sa kê cung cấp một lượng chất xơ lớn, hỗ trợ quá trình thải độc ở ruột và hệ tiêu hóa nói chung. Ngoài ra còn hỗ trợ giảm triệu chứng viêm loét dạ dày, ợ chua, ợ nóng hay bảo vệ lớp màng nhầy của ruột.

 - Cung cấp năng lượng cho cơ thể

Ít ai biết, một bát sa kê chín có thể cung cấp 60g carbohydrate. Đây là nguồn cung cấp năng lượng lành tính, an toàn cho cơ thể. 

 - Phục hồi chức năng gan

Khi uống nước trà từ lá sa kê cùng chế độ không rượu bia, thuốc lá sẽ giúp cải thiện tình trạng viêm gan hay phình trướng gan hiệu quả.

>> Tìm hiểu thêm: Cây thiên môn chùm: Đặc điểm, công dụng và cách dùng hợp lý

III. Cách dùng cây sa kê như thế nào?

Ở nhiều nước, người ta thường chế biến quả sa kê thành nhiều món khác nhau. Pháp thích ăn sa kê nướng, người Ấn Độ lại thích ăn chiên hoặc nấu cà ri. Còn ở Việt Nam chúng ta thì dùng loại trái cây này để nấu canh, luộc, hấp,...

Đặc biệt, trong Đông y, sa kê là một thành phần không thể thiếu trong nhiều bài thuốc như:

• Bài thuốc chữa cao huyết áp: Dùng khoảng 1 năm lá sa kê vàng cùng 20g lá chè xanh tươi và 50g rau ngót, đem tất cả đi sắc lấy nước uống.
• Bài thuốc chữa sỏi thận: Đem 100g lá sa kê tươi cùng 100g dưa leo và 50g cỏ xước khô đi sắc rồi lấy nước uống.
• Bài thuốc hỗ trợ chữa tiểu đường: Đem 100g lá sa kê đã già cùng 100g đậu bắp tươi và 50g lá ổi sắc uống trong ngày. Cố gắng duy trì uống trong 15 ngày.
• Bài thuốc chữa mụn nhỏ: Trộn tro lá sa kê cùng dầu dừa và nghệ tươi, rồi giã lên đắp vết mụn rộp.

IV. Một số lưu ý khi sử dụng sa kê

Những nhóm đối tượng dưới đây nên thận trọng khi sử dụng dược liệu này, bao gồm:

• Phụ nữ mang thai và đang cho con bú
• Người bị rối loạn đông máu không nên dùng vì có thể làm tăng nguy cơ chảy máu
• Người dị ứng với quả sung hoặc chuối thì không nên dùng sa kê vì có thể gặp tình trạng tương tự
• Người thường xuyên bị hạ huyết áp không nên sử dụng vì có thể làm tụt huyết áp.

Qua bài viết trên, người đọc sẽ phần nào hiểu hơn về những công dụng quý giá đến từ cây Sa Kê. Loài cây này không chỉ tô điểm cho không gian thêm xanh mát mà còn mang đến nhiều lợi ích về kinh tế, sức khỏe và tinh thần. Do đó hãy cùng nhau trồng và chăm sóc để góp phần xây dựng cuộc sống xanh - sạch - đẹp.

||Tham khảo bài viết khác:

• Cây phèn đen là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa gì?
• Cây sâm đất là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa gì?
• Cây kim anh là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa gì?