Khám phá sự thật về cây thạch tùng răng cưa giúp tăng cường trí nhớ

Từ xa xưa, ông cha ta đã luôn tìm kiếm những phương pháp để cải thiện trí nhớ và tăng cường chức năng não bộ. Trong đó Cây thạch tùng răng cưa là một trong những loài thảo dược được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền nhằm mục đích này. Loài cây tưởng chừng như nhỏ bé lại ẩn chứa nhiều lợi ích to lớn cho sức khỏe con người. Để có thêm thông tin về tác dụng và cách sử dụng dược liệu hiệu quả, cùng Dược Thái Minh tìm hiểu bài viết sau đây.

Tìm hiểu về cây Thạch tùng răng cưa

Tên khoa học Thạch tùng răng cưa là Huperzia squarrosa hay tên gọi khác là Lycopodium serratum Thunb, thuộc họ Thông đất (Lycopodiaceae). Cây còn có tên gọi khác là Chân sói, Thạch tùng răng. Loài cây này phân bố rộng rãi ở vùng ôn đới và á nhiệt đới trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam.

Đặc điểm hình thái

Đặc điểm Thạch tùng răng cưa dễ nhận biết, là một loại thân thảo sống lâu năm, cao khoảng 15 - 40cm, gần giống cây dương xỉ, mọc ở những vùng đất ngập nước hoặc trên rừng tại Trung Quốc và phía Bắc Việt Nam, từng thuộc Trung Hoa từ năm 111 trước Công nguyên đến 939 sau Công nguyên.

Thân cây mọc thẳng hoặc mọc đối, ở giữa có các lá rộng 1.5 - 4cm, phân 2 - 4 nhánh và phần trên thường có củ. Lá thưa, mọc vuông góc với thân, hình elip hẹp, thuôn về phía gốc, láng bóng, mỏng như da, gân giữa nổi lên và có răng không đều. Các lá mọc lệch với gốc, lan dần về phía ngọn thân, tạo thành nhiều bậc xoắn ốc và không có khí khổng trên mặt trục.

Hình ảnh cây thạch tùng răng cưa

Phân bố thu hái và chế biến

Chân sói là một loại thảo dược truyền thống và có nguy cơ tuyệt chủng nên được rất nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Ngoài ra nó còn sản xuất một hoạt chất quý có tên là Huperzine A - cải thiện chức năng não. Vậy thạch tùng sống ở đâu? Cây phân bố rộng rãi ở Nam Á, Bắc Mỹ và Ấn Độ. Cây sinh trưởng khá chậm, vòng đời dài nên năng suất thấp

Bộ phận sử dụng

Bộ phận được dùng làm thuốc là phần thân cây trên mặt đất, có thể dùng dưới dạng khô hoặc tươi để bảo quản lâu dài.

>> Xem thêm:

• Tác dụng phụ của cây xương khỉ và những lưu ý cần biết
  
• Mách bạn 7+ viên uống bổ não Nhật Bản tốt nhất, xem ngay
  

Cây thạch tùng răng cưa có tác dụng gì theo Y học cổ truyền?

Theo Đông Y, dược liệu có vị đắng, tính bình và hơi ngọt. Do là loài thực vật quý hiếm nên được đưa vào chương trình nghiên cứu nhằm bảo tồn và phát triển gen quý này. Cây còn được coi là thần dược ở các nước phương Tây và là thành phần quan trọng trong các thực phẩm chức năng trên thị trường. Tại Trung Quốc, cây nổi tiếng với cái tên Qian Ceng Ta và có mặt ở nhiều bài thuốc cổ truyền.

Lợi ích của cây thạch tùng trong y học Trung Quốc rất nhiều, điển hình như công dụng giảm đau và lưu thông máu. Việc sử dụng cây đã ngày càng phổ biến và tăng trên toàn thế giới. Thực tế, hiện nay Y học cổ truyền của Trung Quốc đã cung cấp một kho tàng dược liệu lớn cho nghiên cứu dược phẩm. Chủ yếu là hoạt chất huperzine A - một dược chất đầy hứa hẹn giúp điều trị các rối loạn cấp và mãn tính.

Tác dụng của dược liệu theo đông y

Cây thạch tùng răng cưa chữa bệnh gì trong Y học hiện đại?

Hiện nay, các nghiên cứu đều dựa trên chiết xuất Huperzine A từ dược liệu, một chất ức chế chọn lọc acetylcholinesterase. Thí nghiệm trên động vật cho thấy đặc tính chống tế bào, chống oxy hóa và chống viêm. Đồng thời góp phần trong quá trình điều trị bệnh nhược cơ, ngộ độc, tổn thương tái tưới máu gan và bị suy giảm nhận thức do tiểu đường. Đặc biệt có thể cải thiện trí nhớ bằng cơ chế bảo vệ các tế bào thần kinh và được sử dụng như một phương pháp điều trị chứng mất trí do mạch máu và bệnh Alzheimer.

Hỗ trợ điều trị rối loạn nhận thức và giảm bệnh thần kinh

Theo các nhà khoa học đã nghiên cứu, chân sói có khả năng cải thiện nhận thức các bệnh về sa sút trí tuệ mạch máu. Chiết xuất Huperzine A từ cây được báo cáo là có khả năng bảo vệ thần kinh và được ứng dụng trong điều trị bệnh Alzheimer hay chứng mất trí nhớ. Các nghiên cứu lâm sàng mang đến nhiều kết quả khác nhau, nhưng tổng hợp lại đều giúp điều trị rối loạn nhận thức từ nhẹ đến trung bình.

Huperzine A là chất ức chế chọn lọc acetylcholinesterase (AChE), AChE là một loại enzyme đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy acetylcholine - chất dẫn truyền thần kinh thiết yếu cho chức năng nhận thức và trí nhớ. Huperzine A hoạt động bằng cách liên kết với AChE và ngăn chặn sự phân hủy của ACh, dẫn đến sự gia tăng nồng độ acetylcholine trong não. Điều này có thể giúp cải thiện chức năng nhận thức, trí nhớ và khả năng học tập.

Một số nghiên cứu cho thấy Huperzine A có thể làm giảm sự hình thành mảng beta-amyloid trong não, được cho là nguyên nhân chính gây ra bệnh Alzheimer. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc điều chỉnh chuyển hóa protein tiền chất và cản trở tình trạng nhiễm độc thần kinh.

>> Xem thêm:

• 5+ lá cây chữa zona thần kinh với hiệu quả bất ngờ, xem ngay!
  
• [MÁCH BẠN] TOP 7 bổ não Hàn Quốc cải thiện trí nhớ, tăng tập trung
  

Dược liệu có tác dụng tăng cường trí nhớ

Hỗ trợ điều trị bệnh nhược cơ

Trong các báo cáo, Huperzine A hoạt động bằng cách ức chế AChE, dẫn đến sự gia tăng nồng độ ACh trong cơ bắp. Điều này có thể giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp, giảm mệt mỏi và cải thiện chức năng vận động ở bệnh nhân nhược cơ.

Giúp kiểm soát bệnh đường huyết

Huperzine A trong chân sói có thể làm tăng cường kiểm soát đường huyết, hạn chế stress oxy hóa trên chuột và ức chế viêm trên chuột. Trong mô hình thí nghiệm trên chuột bị tổn thương tái tưới máu do thiếu máu cục bộ ở gan, các đặc tính chống viêm, chống oxy hóa và chống chết tế bào của Huperzine A đã phần nào bảo vệ gan hiệu quả.

Hỗ trợ chống khối u

Chiết xuất ethanol của Thạch Tùng có thể làm giảm khả năng chữa lành vết thương của u thần kinh đệm C6 được điều trị nhờ LPS. Điều này còn thể hiện ở cơ chế thu thập và ức chế ma trận metalloproteinase - 9 của ROS.

Ngoài ra, Thạch tùng là một loại thảo dược có tác dụng hỗ trợ tăng cường hoạt động của não bộ nhờ vào các hoạt chất như flavonoid và terpenoid. Những chất này có khả năng bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi tổn thương do các gốc tự do và các quá trình oxy hóa, giúp cải thiện chức năng não bộ.  Nghiên cứu cho thấy rằng các chiết xuất từ thạch tùng có thể giúp cải thiện khả năng trí nhớ và các kỹ năng ngôn ngữ ở người già. Đặc biệt, thạch tùng có thể ức chế sự phát triển của protein beta-amyloid trong não, một trong những yếu tố gây liên quan đến bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ. 

Lohha Trí Não có thàn phần của Lycoprin (hỗn hợp gồm cao Thành ngạnh (Cratoxylum prunifolium extract) và Thạch tùng (Huperzia squarrosa). Có công dụng hỗ trợ tăng cường hoạt động của trí não. Hỗ trợ giảm nguy cơ sa sút trí tuệ ở tuổi già như: giảm trí nhớ, giảm khả năng ngôn ngữ.

Lưu ý khi sử dụng thạch tùng răng cưa

• Nếu đang dùng thuốc tây có tác dụng ức chế acetylcholinesterase như galantamine, donepezil hoặc rivastigmine, thì không nên kết hợp cùng dược liệu này vì có thể tăng nguy cơ gây tác dụng phụ, Huperzine cũng hoạt động theo cơ chế này
• Nếu kết hợp cùng thuốc ức chế thụ thể dopamin D2 thì có thể gây ra triệu chứng của bệnh Parkinson
• Nếu đang sử dụng thuốc đối kháng beta adrenergic hoặc thuốc chẹn kênh canxi thì huperzine có thể làm giảm nhịp tim
• Một số tác dụng có thể gặp phải như buồn nôn, đau bụng, chóng mặt, táo bón, nôn mửa, mất ngủ, hiếu động thái quá, nhịp tim chậm, buồn ngủ, đổ mồ hôi,...

Có thể nói, cây thạch tùng răng cưa là một món quà quý hiếm từ thiên nhiên, mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe và đời sống con người. Việc nghiên cứu và ứng dụng về loài cây này vẫn đang được tiến triển tốt. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình sử dụng, người bệnh nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước. 

Trên đây là những thông tin về cây thạch tùng mà Dược Thái Minh muốn cung cấp cho bạn đọc, hy vọng những thông tin này là hữu ích đối với bạn. Cảm ơn bạn đã đón đọc, chúc các bạn sức khỏe!

Xem thêm một số loại dược liệu có tác dụng tương tự: 

Cây đinh lăng là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?