Cây thường xuân: Đặc điểm, tác dụng và ý nghĩa phong thủy

Cây thường xuân là loại cây xanh phổ biến, được ưa chuộng không chỉ vì vẻ đẹp mà còn bởi những lợi ích mà nó mang lại.

Bài viết này sẽ giới thiệu về đặc điểm, tác dụng, tác hại và ý nghĩa phong thủy của cây thường xuân. Cùng Dược Thái Minh tìm hiểu nhé!

Tìm hiểu cây thường xuân là cây gì, có tác dụng gì

Cây thường xuân là gì?

Cây thường xuân có tên khoa học là Hedera helix, thuộc họ Ngũ gia bì (Araliaceae). Ngoài tên gọi thường xuân, cây còn được biết đến với các tên khác như dây nguyệt quế, dây lá nho, hay cây vạn niên. Trong tiếng Anh, cây này được gọi là Ivy.

Đây là loại cây có sức sống mạnh mẽ, dễ dàng bám vào các bề mặt và leo lên tường, cột hoặc hàng rào. Mặt khác, thường xuân không chỉ là một loại cây cảnh phổ biến mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và môi trường.

Đặc điểm hình thái

Cây thường xuân có lá xanh đậm, có đường gân nổi rõ ràng, dài từ 4-10cm, hình dáng lá đa dạng có thể biến đổi từ hình tim đến hình sao tùy theo loài và điều kiện môi trường. Hoa của thường xuân nhỏ, màu xanh nhạt, thường nở vào mùa thu. Thân cây mềm dẻo, dễ dàng uốn cong và bám vào các bề mặt khác nhau.

Thân cây thường xuân là dạng thân leo, có thể dài đến 20-30 mét khi được trồng ngoài trời. Thân cây mềm dẻo, dễ uốn và phân nhánh nhiều. Khi còn non, thân có màu xanh, sau đó chuyển thành màu nâu khi già. 

Cây thường xuân có các rễ phụ mọc ra từ các đốt của thân, giúp cây bám chặt vào các bề mặt. Những rễ này không hút chất dinh dưỡng mà chỉ có chức năng bám dính vào các bề mặt.

Hình ảnh cây thường xuân dược liệu

Điều kiện sinh trưởng

Cây thường xuân thích hợp với nhiệt độ ôn hòa, ánh sáng gián tiếp và đất giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Cây có thể chịu được bóng râm và ánh sáng mặt trời trực tiếp trong một khoảng thời gian ngắn.

Thành phần hóa học

Một số thành phần hóa học của thường xuân góp phần chữa bệnh như:

• Saponin (chiếm khoảng 4 – 5%) bao gồm các hợp chất chính là Hederasaponin B, Hederasaponin C, Hederasaponin D và α-Hederin. Trong đó, α-Hederin đóng vai trò quan trọng trong việc làm loãng đờm và tăng tiết dịch ở phế nang, giúp giảm co thắt phế quản và làm dịu cơn ho. Khi vào cơ thể, Hederasaponin C được chuyển hóa thành α-Hederin và tạo ra tác dụng tương tự.
• Các thành phần khác gồm Flavonoid, Alkaloid, chất béo và các dẫn xuất của acid phenolic.

Cây thường xuân có tác dụng gì?

Tác dụng cây thường xuân rất đa dạng, từ trang trí nội thất, lọc sạch không khí, quà tặng ý nghĩa đến khả năng chữa một số loại bệnh. Để giúp bạn hiểu hơn về cây thường xuân có tác dụng gì, dưới đây là một số thông tin chi tiết:

Làm sạch không khí

Cây thường xuân là một trong những loại cây có khả năng tạo cảnh quan, làm sạch không khí hiệu quả, được công nhận bởi NASA. 

Ngoài ra, cây thường xuân còn có tác dụng giảm bụi bẩn và tiếng ồn, tạo ra một môi trường sống yên tĩnh và thoải mái hơn. Lá thường xuân có khả năng giữ lại các hạt bụi lơ lửng trong không khí, từ đó góp phần giảm lượng bụi trong nhà.

Trang trí nội thất

Cây thường xuân là một lựa chọn tuyệt vời để trang trí nhà cửa và văn phòng nhờ vào vẻ đẹp tự nhiên và khả năng phát triển linh hoạt. Cây có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau để tạo điểm nhấn cho không gian, ví dụ như treo lên giỏ, để trên bàn hoặc trồng trong chậu đứng ở góc phòng.

Với khả năng leo bám đỉnh cao, cây thường xuân còn có thể được sử dụng để tạo các bức tường xanh, giàn leo hoặc che phủ các bề mặt không đẹp mắt, mang lại vẻ đẹp tự nhiên và sống động cho không gian nội thất.

Trang trí không gian sống bằng thường xuân

Quà tặng

Cây thường xuân không chỉ đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Trong phong thủy, cây thường xuân tượng trưng cho sự phát triển, bền vững và trường thọ. Vì thế, người ta tin rằng tặng cây thường xuân như một món quà ý nghĩa, mang lại sự may mắn, bình an và sự thịnh vượng cho gia chủ.

Vì những ý nghĩa tốt đẹp này, cây thường xuân là một lựa chọn tuyệt vời để làm quà tặng vào các dịp đặc biệt như tân gia, khai trương và các ngày lễ, kỷ niệm quan trọng.

Chữa bệnh

Trong y học cổ truyền, lá thường xuân được sử dụng để làm thuốc ho, thuốc chữa viêm phế quản và các bệnh về đường hô hấp. Dưới đây là một số tác dụng của lá thường xuân đến sức khỏe con người:

Chống viêm

Cây thường xuân rất giàu các hợp chất chống viêm như polyphenol và saponin. Nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy dịch chiết lá thường xuân có tác dụng chống viêm trong tế bào phổi, ức chế sự giải phóng chất gây viêm interleukin-6 từ tế bào miễn dịch của chuột.

Chống oxy hóa

Dây thường xuân chứa các polyphenol có tính chống oxy hóa mạnh, giúp ngăn ngừa tổn thương oxy hóa đối với tế bào và phòng ngừa bệnh tiểu đường ở chuột. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu về hoạt động chống oxy hóa của loài thực vật này trên người.

Chữa ho

Lá thường xuân dược liệu được sử dụng rất nhiều trong các bài hữu ích trong việc điều trị ho ở trẻ em. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiết xuất từ lá thường xuân có tác dụng tương tự với acetylcystein, giúp long đờm hiệu quả. 

Đặc biệt, các nghiên cứu đã chứng minh rằng chiết xuất từ lá cây thường xuân có khả năng làm loãng đờm, giảm co thắt phế quản và cải thiện hô hấp cho những người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và viêm phế quản.

TPBVSK An Phế Thái Minh có thành phần Chiết xuất lá Thường xuân (Hedera helix extract). Công dụng hỗ trợ giảm đờm, giảm ho dành cho người lớn có các biểu hiện đờm, ho do viêm phế quản, phổi tắc nghẽn mạn tính.

Tương tự, trong một nghiên cứu trên 5000 trẻ bị ho có đờm cho thấy 2/3 phụ huynh hài lòng với tác dụng giảm ho của lá thường xuân.

Dịch chiết lá thường xuân giúp giảm viêm phế quản, COPD

Ngăn ngừa ung thư

Cao lá thường xuân có khả năng chống oxy hóa đáng kể, có thể ngăn chặn sự lây lan hoặc phát triển của bệnh ung thư bằng cách loại bỏ gốc tự do, ngăn chặn đột biến gen và kiểm soát quá trình tử vong theo chu kỳ. Nhờ đó, cây thường xuân có thể góp phần bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh mãn tính bao gồm cả ung thư.

Giải độc gan

Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ lá thường xuân có thể cải thiện hoạt động của gan, giúp thải độc tố ra khỏi cơ thể hiệu quả hơn, từ đó làm sạch máu và giảm áp lực lên các cơ quan này.

Ngoài ra, hoa thường xuân và dầu lá thường xuân còn có tác dụng giảm đau, ngăn chặn nhiễm trùng từ các vết bỏng trên da, hạn chế nguy cơ mắc bệnh vẩy nến, chàm da, mụn trứng cá.

Lưu ý khi sử dụng cây thường xuân

Khi sử dụng cây thường xuân, dù là để trang trí hay dùng chữa bệnh, bạn vẫn cần chú ý đến các yếu tố sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả. 

• Lá và quả của cây thường xuân có thể gây ngộ độc nếu bị ăn phải, do đó, hãy đặt cây ở vị trí mà trẻ em và thú cưng không thể tiếp cận.
• Nên đeo găng tay khi chăm sóc cây vì một số người có thể bị dị ứng với nhựa và lá cây thường xuân, gây ra phát ban hoặc kích ứng da.
• Thường xuân ưa sáng nhưng không chịu được ánh nắng trực tiếp quá gay gắt, do đó cần đặt cây ở nơi có ánh sáng yếu để cây phát triển tốt.
• Cây phát triển rất nhanh nên cần cắt tỉa thường xuyên để tránh cây lan rộng quá mức, ảnh hưởng đến các cây trồng khác.
• Tránh để đất trồng quá ẩm ướt vì có thể gây thối rễ cây.
• Khi sử dụng thường xuân hoặc các sản phẩm có chiết xuất từ thường xuân cần được sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ, nhà sản xuất.
• Nếu buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc có dấu hiệu dị ứng sau khi sử dụng các sản phẩm từ cây thường xuân, bạn nên ngưng sử dụng ngay lập tức và tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế ngay lập tức.
• Không dùng thường xuân cho phụ nữ có thai, cho con bú, trẻ em và người có bệnh lý nền.

Cần thận trọng khi sử dụng thường xuân

Tác dụng phụ của cây thường xuân

Dù cây thường xuân mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng một số người có thể gặp phải tác dụng phụ như dị ứng da, ngộ độc, phản ứng dị ứng toàn thân,.... Do đó, không nên tự ý ăn hoặc uống thường xuân khi chưa có sự cho phép từ chuyên gia y tế.

Cách trồng cây thường xuân

Cây thường xuân là loại cây dễ trồng và chăm sóc, thích hợp cho cả việc trồng trong nhà lẫn ngoài trời. Dưới đây là các bước cơ bản để trồng và chăm sóc cây thường xuân:

• Bước 1: Chọn cây giống khỏe mạnh, không bị sâu bệnh và đất trồng giàu dinh dưỡng như hỗn hợp đất vườn, phân hữu cơ và cát. 
• Bước 2: Chọn chậu có lỗ thoát nước để tránh tình trạng ngập úng.
• Bước 3: Nếu trồng ngoài trời, bạn cần chọn vị trí có ánh sáng gián tiếp hoặc bóng râm.
• Bước 4: Gieo hạt vào đất sâu khoảng 1-2 cm và tưới nước đều đặn. Hoặc, cắt các cành dài khoảng 10-15 cm, cắt phía dưới nút lá và cắm vào đất ẩm.
• Bước 5: Tưới nước đều đặn, giữ đất luôn ẩm nhưng không quá ngập nước. 
• Bước 6: Bón phân hữu cơ hoặc phân bón dạng lỏng mỗi 4-6 tuần để cung cấp dinh dưỡng cho cây.
• Bước 7: Thường xuyên đeo găng tay để cắt tỉa nếu cây lan rộng

Nhìn chung, cây thường xuân là loại cây cảnh đẹp, dễ trồng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe và môi trường. Bằng cách chăm sóc đúng cách, bạn có thể tận dụng tối đa các lợi ích mà cây mang lại. Hãy thử trồng một cây thường xuân trong nhà hoặc văn phòng để cải thiện không gian sống, sức khỏe của bạn và những người thân yêu nhé!

||Một số cây thuốc có tác dụng tương tự:

Cây Lá Hen - Thảo dược dành cho bệnh Hen suyễn

Hoa hòe chữa bệnh gì? 6 lợi ích tuyệt vời ẩn chứa trong vị thuốc quen thuộc này

Hải tảo: "Vị thuốc" quý trong điều trị bệnh theo Y học cổ truyền

Cây hoàng liên là gì? Tác dụng và cách dùng hoàng liên

Quercefit - Khắc tinh của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính