Hải Trung Kim là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?

Thẩm định bởi:

Dược sĩ Nguyễn Hải Anh

Chuyên khoa: Dược lâm sàng, dược lý, dược liệu, dược bào chế

Hải trung kim là một trong những loại cây thuốc thuộc họ bòng bong, được áp dụng trong nhiều bài thuốc dân gian. Trong bài viết này, chúng tôi xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về loài dược liệu này.

I. Cây hải trung kim là gì?

Tên thường gọi: Hải trung kim, cây leo cỏ đuôi chồn, bòng nong, thòng bong, hải kim sa.
Tên khoa học: Lygodium flexuosum (L) Sw.
Họ: Bòng bong (Schizaeaceae)

cây hải trung kim Hải trung kim có tên khoa học là Lygodium flexuosum (L) Sw

1.1 Đặc điểm thực vật

Hải trung kim là loài cây dây leo với thân rễ bò, cuống chính khá dày, khoảng 2,5mm. Lá cây dài xẻ 2, 3 nhánh lông chim dài khoảng 15 - 30cm, mọc xen kẽ dọc theo cuống chính. Mỗi cuống thường có từ 3 - 4 lá (đôi khi 5 - 6 lá) mỗi bên. Lá hải trung kim có diện tích 4 - 12 x 1 - 2,5cm, mặt lá có phủ lông mịn dài khoảng 3 - 8mm. Lá có phần đáy phình to hình trái tim và nhỏ dần về phía đỉnh. Phần mép lá có các bào tử hình nang tròn với chức năng sinh sản. Bào tử hình trụ 4 mặt, chứa hạt phấn nhỏ màu vàng, chất mịn nhẹ và sờ nhẵn như cát biển.

đặc điểm cây hải trung kim Lá cây dài hình nhánh lông chim dài dài 15 - 30cm

1.2 Khu vực phân bố

Cây hải trung kim phân bố chủ yếu ở miền đông châu Á như Trung Quốc, Sri Lanka, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Australia, Papua New Guinea. Tại Việt Nam, cây thường mọc và trồng từ Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Quảng Ninh vào đến Gia Lai, Khánh Hoà, Đồng Nai.

1.3 Thu hoạch và chế biến

Cây có thể thu hái gần như là quanh năm. Cây có độ sinh trưởng mạnh vào mùa nắng và được thu hoạch vào mùa thu, khi bào tử chưa rụng.

Thông thường, khi chưa khô sương vào buổi sáng sớm, ngày nắng, thu hoạch lấy thân và lá cho vào rổ đã lót giấy hoặc vải. Đem phơi ở nơi kín gió, dùng tay nhào và lắc đều để bào tử bám trên lá rụng đi rồi rây mịn. Sau đó, loại bỏ thân và lá, chỉ giữ lại và sử dụng bao tử nang.

Toàn bộ thân, lá, rễ, cành, bào tử. Có thể dùng tươi luôn hoặc phơi khô để dùng dần.

II. Tác dụng của Hải trung kim

2.1 Theo Y học cổ truyền

Tính vị: Vị ngọt, hơi đắng và tính lạnh.
Công dụng: Dược liệu hải trung kim được quy kinh lạc bàng quang, gan, thận, ruột non, có tác dụng thông thuỷ, nhuận phế, thường được dùng kết hợp chung với hoạt thạch, mã đề, sậy đá để trị nhiệt, huyết, cát, an thai.
Chủ trị: Hỗ trợ điều trị đái rắt, đái ra máu, đái buốt, đái ra sỏi, sỏi thận hoặc kết hợp trong các bài thuốc trị u xơ tuyến tiền liệt, trị bí tiểu.

2.2 Theo Y học hiện đại

- Chống viêm

Trong nghiên cứu hiện đại, các chiết xuất bào tử Hải kim sa được chứng minh là giúp làm giảm quá trình sản xuất các chất trung gian tiền viêm được kích thích bởi LPS trong đại thực bào RAW264.7 trong ống nghiệm, mà không gây ra tác dụng gây độc tế bào ở nồng độ thấp.

Những phát hiện này cho thấy rằng, nó có thể có tiềm năng như một loại thuốc thảo dược chống viêm để điều trị các rối loạn viêm. Và kết quả của nghiên cứu hiện đại đã chứng minh rằng, chiết xuất này ngăn chặn sự biểu hiện của iNOS và việc sản xuất các cytokine tiền viêm. Tuy nhiên, nó không thể ức chế biểu hiện COX-2. Tác dụng ức chế khác biệt của nó đối với các chất trung gian tiền viêm có thể là do sự điều hoà có chọn lọc của các đường dẫn truyền tín hiệu tiền viêm.

- Các tác dụng khác

Các hợp chất trong cây Hải kim sa có khả năng chống oxy hóa mạnh. Ngoài ra, nó còn như một tác nhân phòng ngừa và điều trị chống lại sự hình thành sỏi thận oxalate.

III. Liều dùng - Cách dùng Hải trung kim

Cách dùng: Hải trung kim dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc bột tán mịn. Hơn nữa, còn có thể dùng kết hợp với các vị thuốc khác hoặc dùng một mình tuỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Liều dùng: Dùng từ 10 - 20g/ ngày, tuỳ thuộc vào bài thuốc chữa bệnh.

IV. Bài thuốc từ Hải trung kim

Toàn bộ thân, rễ, cành, bào tử của cây đều được dùng làm dược liệu

4.1 Trị tiểu ít, tiểu nhớt có sỏi, tiểu buốt

- Bài thuốc 1:

Nguyên liệu: 63g hải trung kim, 63g hoạt thạch, 12g cam thảo cành.
Cách thực hiện: Lấy các vị thuốc đem nghiền thành bột. Mỗi lần uống, lấy ra 8g và uống với nước sắc 20g mạch môn đông.

- Bài thuốc 2:

Nguyên liệu: 63g hải kim sa, 20g hoạt thạch, 20g bạch mao căn, 125g cây đồng tiền, 12g cây mã đề.
Cách thực hiện: Lấy hết nguyên liệu đem sắc thành nước thuốc uống.

- Bài thuốc 3:

Nguyên liệu: 15g hải kim sa, 30g khiên ngưu tử (nửa sống, nửa chín), 15g cam toại.
Cách thực hiện: Nghiền hết dược liệu thành bột rồi trộn đều. Mỗi lần uống, lấy 8g rồi đun với 1 bát bước, uống trước bữa ăn hàng ngày.

Với khả năng kháng viêm, lợi tiểu và tăng cường chức năng tiết niệu, chiết xuất từ cây Hải trung kim giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu như tiểu đêm, tiểu rắt và tiểu không hết.

Trong sản phẩm TPBVSK Vương Bảo New, thành phần cao Hải trung kim đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cải thiện sức khỏe tiền liệt tuyến, mang lại sự thoải mái và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nam giới.

V. Lưu ý cần biết khi sử dụng hải trung kim

Khi dùng hải trung kim nên ngâm rửa kỹ lưỡng để loại bỏ bụi đất và tạp chất. Nếu sơ chế thành dược liệu khô nên bảo quản nơi khô ráo, tránh mối mọt, ẩm mốc.
Khi đắp dược liệu lên vết thương, cần vệ sinh sạch sẽ vết thương và ngâm rửa thảo dược thật sạch, tránh tình trạng nhiễm trùng xảy ra.
Những người bị hư hàn tỳ vị, thận dương hư, đi tiểu nhiều không nên dùng loại cây này.

Trên đây là những chia sẻ về loài cây hải trung kim và các bài thuốc dân gian điều trị bệnh từ loại dược liệu này. Tuy nhiên, những thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo. Vì vậy cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng để đạt hiệu quả tốt nhất.

||Tham khảo bài viết khác:

Cập nhật lúc: 2024/06/29

Nhiều lượt xem