Tư vấn ngay: 1800 1032 (Miễn cước)
Giỏ hàng
Khi nhắc tới Ngô thù du, chắc hẳn nhiều người đều biết đến nó với công dụng là làm tăng thêm hương vị cho nhiều món ăn của mỗi gia đình. Nhưng ít ai biết, loài thảo dược này còn có tác dụng hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa hay bệnh lý về đường ruột. Do đó để có thể hiểu rõ hơn về đặc điểm, tác dụng và cách sử dụng vị thuốc này sao cho hiệu quả, hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây nhé.
Tìm hiểu về dược liệu Ngô thù du
Ngô thù du có tên khoa học là Tetradium ruticarpum (A. Juss.) Hartl, được người dân địa phương gọi với nhiều cái tên khác nhau như Ngô thù, Thù du, xà lát,...Cây có nguồn gốc từ Trung quốc, sau đó được phân bố sang một số vùng cao ở Việt nam như Cao Bằng, Lạng Sơn.
Cây ngô thù du thuộc loại cây gỗ nhỏ, có chiều cao trung bình từ 2,5 - 5m. Khi nhìn vào, bạn sẽ thấy cành cây có màu nâu đôi khi màu có pha thêm chút tím. Khi cành còn non sẽ được phủ lên một lớp lông mịn dài, nhưng về già lông sẽ rụng đi và chỉ còn lại những bì khổng trên mặt cành.
Lá cây mọc đối kép lông chim, cuống và lá dài tầm khoảng 15 - 35cm, mỗi lá có 2 - 5 lá chét. Mỗi lá chét chỉ dài 5 - 15cm, rộng 2,5 -5cm. Đầu lá chét hơi nhọn, dài, mép nguyên. Đặc biệt 2 mặt của lá đều phủ lớp lông nâu mịn, mặt dưới nhiều hơn mặt trên, khi ánh sáng đi qua sẽ thấy các điểm tinh dầu.
Đặc điểm hình thái của ngô thù du
Hoa ngô thù đơn tính, khác gốc, mọc thành cụm hoa ở đầu cành, dạng xim ngù. Hoa nhỏ, nhiều, chủ yếu là màu trắng, đôi khi sẽ có những bông hoa mang màu vàng nhạt.
Quả có hình cầu dẹt, đường kính 6mm, dài 3cm và thường gồm tầm 5 lá noãn. Khi chưa chín sẽ có màu xanh, còn lúc chín có mang lớp áo màu đỏ tím, trên bề mặt có điểm tinh dầu. Mỗi ô quả có dạng quả trứng dài 5 - 6mm, rộng 4mm, màu đen bóng. Mùa ra hoa là từ tháng 6 đến tháng 8, mùa quả là tháng 9, 10.
Bộ phận dùng của cây ngô thù là quả lúc chưa chín. Quả được chọn là những quả sắc xám, rắn thơm hắc. Ngoài ra rễ, thân, hoa cũng được dùng để chữa bệnh hàn đi vào cơ thể. Bên cạnh đó vỏ cây còn có thể trị độc nhiệt.
Quả được thu hái vào tháng 9, 10 khi còn đang màu xanh hoặc ngả vàng, chưa tách ra thì đã hái lấy, sau đó đem về phơi nắng cho tới khi khô. Nếu trời âm u thêm đi sấy.
Chế biến: Quả sống sau khi hái về sẽ đem đi rửa sạch để loại bỏ cành, lá và tạp chất. Sau đó sẽ đem đi phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ từ 40 - 50 độ C. Cuối cùng sẽ đem đi bào chế bằng cách:
Trong loài thảo dược này có trên 0,4% tinh dầu. Theo J. Amer Pharm Ass (1933), chúng bao gồm: evodin, evoden C11H16 hoặc oximen C10H10, obakulacton C26H30O8 và 3 alkaloid (wuchuyin C13H13N3O, evodiamine C19H17N3O và rutaecarpine C18H18N3O).
Ngoài ra còn có chứa 2 nhóm alkaloid chính là quinoline alkaloid và indole alkaloid. Bên cạnh đó, chất Rutaecarpin sẽ phân giải thành rutamin với cấu trúc hóa hoc là indol etylamin nhân indoxyl.
Công dụng của ngô thù du trong Đông y không chỉ một mà có khá nhiều. Ngô thù du là vị thuốc có vị cay, đắng, tính ôn, hơi độc, quy vào 4 kinh là can, tỳ, thận và vị. Do đó từ lâu đã được ứng dụng để điều trị một số tình trạng như đau bụng, nôn mửa, ăn không tiêu, đau đầu. Ngoài ra dược liệu còn dùng trong trường hợp đau lưng, tê tay, cảm lạnh đau răng.
Ngô thù du có tác dụng giảm đau bụng, tiêu chảy
Theo Y học hiện đại, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu và cho ra những kết quả đáng bất ngờ về công dụng của ngô thù đối với sức khỏe, cụ thể như sau:
Vị thuốc Ngô thù du có tác dụng hỗ trợ hệ thống tiêu hóa, giúp người bệnh ăn uống ngon miệng, tiêu hóa tốt, trị các chứng ăn uống không tiêu, đau bụng, đầy bụng, nôn mửa, tiêu chảy, cước khí đau đầu.
Quinolone alkaloid trong dược liệu có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn M.smegmatis, Mycobacterium fortuitum và M.phlei. Điều này có thể tiền đề để điều trị bệnh lao. Ngoài ra các loại tinh dầu được phân tách có đặc tính kháng khuẩn đối với Staphylococcus aureus và Bacillus subtilis.
Tinh dầu thơm chứa bên trong thù du có tác dụng ức chế hoạt động của các loại men bất thường, từ đó giúp cầm nôn. Tác dụng này sẽ tăng hiệu quả hơn nếu kết hợp cùng sinh khương.
Ngô thù du có tác dụng giảm buồn nôn hiệu quả
Theo một số nghiên cứu invivo và in vitro đã chỉ ra rằng, evodiamin có trong thù du đem đến tác dụng hỗ trợ chống lại một số dòng tế bào ung thư bằng cách bắt giữ chu kỳ tế bào, ức chế sự di cư và xâm lấn, đồng thời ngăn ngừa hình thành mạch.
Theo một số nghiên cứu, các alkaloid trong ngô thù có thể điều chỉnh được quá trình vận chuyển của cholesterol và chuyển hóa oxy hóa để bảo vệ cơ thể chống lại bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ và bệnh xơ vữa động mạch.
Về liều lượng, Ngô thù du chỉ nên dùng 1 - 3g nếu ở dạng bột hoặc 4 - 6g dạng sắc. Nếu dùng quá liều sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ không đáng có, nên để đảm bảo an toàn người bệnh cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ y học cổ truyền trước khi dùng. Dưới đây là một số bài thuốc mà bạn có thể tham khảo:
Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng vị thuốc Ngô thù mà người bệnh cần nhớ:
Trên đây là tổng hợp một số tác dụng và bài thuốc về Ngô thù du mà người đọc có thể tham khảo cùng với áp dụng. Tuy nhiên trong bất cứ trường hợp nào, phải hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi dùng, không được tự ý tăng liều dùng. Nếu thấy bài viết này hữu ích hãy chia sẻ để mọi người có thêm thông tin nhé.
Nguồn tham khảo:
||Tham khảo thêm: