Rau om và những công dụng chữa bệnh không ngờ tới, xem ngay!

Thẩm định bởi:

Dược sĩ Đào Hồng Hạnh

Chuyên khoa: Kinh Tế Dược

Rau om loại rau quen thuộc trong nhiều món canh Việt Nam. Tuy nhiên ít ai biết rằng ngoài công dụng làm gia vị nó còn mang đến nhiều hiệu quả chữa bệnh khác nhau. Vậy cụ thể những công dụng đó là gì? Cây rau om chữa bệnh gì? Cùng theo dõi các thông tin có trong bài chia sẻ dưới đây.

Rau om hay còn gọi là ngòm om được sử dụng ngày càng phổ biến trong đông y

Tìm hiểu về rau om

Tên thường gọi: rau om
Tên gọi khác trong dân gian: rau ngổ, rau ngòm om, ngổ ba lá, ngổ hương, ngổ điếc, thạch long vĩ.
Tên khoa học: Limnophila aromatica (Lamk.) Merr
Họ Scrophulariaceae (hoa mõm chó).
Tên khoa học: Limnophila aromatica
Chi (genus): Limnophila
Giới (regnum): Plantae
Loài (species): L. aromatica

Đặc điểm

Là thực vật thân thảo với chiều dài trung bình từ 20 - 30cm. Thân cây có màu xanh được bao phủ bởi lớp lông mịn, thân giòn phần bên trong rỗng có mùi thơm rõ rệt.
Lá xanh, nhỏ, nhẵn, mép lá có viền răng cưa, lá không cuống mọc đối xứng nhau.
Hoa màu tím hình loa kèn, phần dưới đài hoa màu trắng, chúng mọc nhiều ở nách lá.
Quả ngắn hình nang nhẫn, dọc vỏ quả có nhiều nếp nhăn. Phần bên trong quả có hạt hình trụ màu đen, nhắn.

Hiện nay cây được tìm thấy ở khắp mọi nơi nhất là nơi có khí hậu nóng ẩm, nhiều nước. Tuy nhiên, với công dụng làm gia vị cho món canh vì thế chúng được trồng ngày càng nhiều trên cạn.

Thành phần hóa học

Theo nghiên cứu thành phần hoạt chất chính có trong cây rau om có thể kể tới như: tinh dầu, Flavonoid, Cumarin, Carotene, Protid, Cellulose, Glucid, Limonene, Monoterpenoid cetone, acid hữu cơ, Nevadensin, Aldehyd perilla, nước, đường khử, vitamin B, vitamin C.

Công dụng của cây rau om

Không chỉ mang đến công dụng chữa bệnh trong đông y mà nó còn mang đến nhiều lợi ích cho nền y học hiện đại, cụ thể:

Trong y học hiện đại

Tác dụng kháng khuẩn tiêu viêm: hoạt chất flavonoid và coumarin giúp kháng khuẩn tiêu viêm hiệu quả, chính vì thế nó thường được sử dụng để chữa bệnh về xương khớp (viêm khớp), bệnh viêm gan hoặc những trường hợp bị nhiễm trùng ngoài da. Ngoài ra nó còn giúp kháng nhiều loại vi khuẩn khác nhau như Staphylococcus aureus, Salmonella typhimurium, Bacillus subtilis, E. coli,...
Tác dụng lợi tiểu: với khả năng tăng cường hoạt động lọc ở cầu thận và hỗ trợ làm giãn nở mạch máu. Từ đó nước tiểu tăng và giúp quá trình đẩy sỏi ra ngoài khi tiểu tiện trở nên đơn giản hơn.
Ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư: thành phần chứa nevadensin có thể giúp ức chế quá trình phát triển của tế bào ung thư đặc biệt là ung thư dạ dày và ung thư tuyến tiền liệt.
Chống oxy hóa: trong nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng rau ngòm om mang đến khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Nước chiết xuất từ rau này bằng tinh dầu thiên nhiên và methanol có thể ngừa sự tấn công của các gốc tự do với các tế bào. Nhờ đó chống phản ứng peroxy hóa lipid và ức chế ung thư.
Giải độc: nhờ vào tác dụng giải độc của rau ngòm om giúp cơ thể thêm khỏe mạnh, tăng sức đề kháng, giảm mụn nhọt, có lợi cho hệ tiêu hóa.

Rau om mang đến nhiều công dụng trong cả đông y và tây y

Theo y học cổ truyền

Theo nghiên cứu đông y, ngòm om nổi bật với tính mát, vị cay mang đến hiệu quả thanh nhiệt, giải độc, chỉ dưỡng, tiêu thũng. Do đó, loại dược liệu này thường được sử dụng nhiều trong các bài thuốc chữa: đầy hơi, sỏi thận, sỏi túi mật, tiểu tiện ra máu, bí tiểu, tiểu không tự chủ (thậm chí là đái dầm vào ban đêm), bệnh huyết trắng, ho, cảm, bị rắn cắn….

> Xem thêm: Ích trí nhân

Cây rau om trị bệnh gì?

Hiện nay đa số chúng ta biết đến cây rau om là một gia vị thêm vào phở, canh chua hoặc ăn sống trực tiếp. Nhưng ít ai biết rằng trong đông y loại rau này thường được phơi khô hoặc sử dụng loại tươi để chữa bệnh. Tùy thuộc vào từng thể bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi người bài thuốc có thể dùng đơn độc hoặc kết hợp với các loại dược liệu khác. Ví dụ:

Bài thuốc chữa bệnh sỏi thận

Bài thuốc 1

Chuẩn bị 50g ngòm om, rửa sạch rồi giã nát với chút muối trắng. Lọc bã lấy nước uống.
Thực hiện bài thuốc hàng ngày mỗi ngày 2 lần trong vòng 5 - 7 ngày sẽ thấy hiệu quả.
Để hiệu quả chữa bệnh cao hơn người bệnh có thể kết hợp chung với kim hoa thảo, râu ngô hoặc cây mã đề.

Bài thuốc 2

Chuẩn bị 50g lá rau om đã rửa sạch, tiếp theo xay nhuyễn lá thuốc giống như xay sinh tố. Hỗn hợp thu được uống hết trong ngày, trường hợp sỏi nhỏ có thể uống trong 15 ngày còn sỏi to uống trong vòng 1 tháng sẽ thấy tiến triển.

Bài thuốc 3

Chuẩn bị:

1kg rau om
1 quả dừa

Cách thực hiện: rau ngòm om rửa sạch xay lấy nước, nước rau thu được trộn đều với nước dừa. Chia nước thuốc thành 3 phần đều nhau và uống hết trong ngày. Dùng theo liệu trình cứ 7 ngày/ 1 liệu trình.

Duy trì bài thuốc sau thời gian ngắn sẽ giúp kích thích hoạt động tiểu tiện, lợi tiểu đẩy nhanh tốc độ đào thải sỏi ra bên ngoài cơ thể.

Bài thuốc từ rau ngòm om hỗ trợ tốt cho người mắc sỏi thận

>> Xem thêm: Những cây thuốc nam trị sỏi thận nổi tiếng trong dân gian

Bài thuốc cải thiện đầy hơi, bí tiểu, tiểu tiện ra máu

Nguyên liệu cần có gồm 30g rau ngòm om. Rửa với nước muối loãng để tiêu diệt vi khuẩn bám trên thân rau. Cuối cùng dã nát lọc lấy nước rau sau đó thêm 300ml nước sôi đun để nguội khuấy đều. Có thể thêm đường để tăng hương vị và thêm dễ uống.

Bài thuốc cải thiện tình trạng ra huyết trắng nhiều ở nữ giới

Khi âm đạo của phụ nữ bị nhiễm nấm hoặc vi khuẩn thường kèm theo tình trạng ra nhiều huyết trắng đồng thời ngứa ngáy và có mùi khó chịu. Và để sớm khắc phục tình trạng này theo dân gian bạn có thể áp dụng bài thuốc từ cây rau om như sau:

Bài thuốc 1:

Rau om lấy về rửa sạch rồi xay lấy nước uống trong ngày. Áp dụng hàng ngày mỗi ngày 2 lần.

> Đọc thêm: Cây cỏ tranh

Bài thuốc 2:

Chuẩn bị 500g rau ngòm om thái nhỏ rồi nấu cùng 3 bát nước. Đun trên lửa vừa cho tới khi thuốc cạn còn 1 bát. Tắt bếp và uống khi còn ấm để đạt công dụng tốt nhất.

Bài thuốc 3:

Chuẩn bị:

Rau ôm + lá ngải cứu mỗi thứ 2 nắm
3 nắm cây cỏ lông gà
Củ gấu, cây muồng dẹt, bông trang trắng mỗi loại 1 nắm

Tất cả vị thuốc trên rửa sạch, sau đó sắc với 1.5 lít nước. Nước thuốc thu được uống hàng ngày, mỗi ngày 1 thang để bệnh sớm cải thiện.

Bài thuốc chữa tiểu không tự chủ, đái dầm về đêm

Chuẩn bị:

Rau om, cỏ mần trầu, rau mùi mỗi loại 20g
10g cỏ sữa lá nhỏ.

Rửa sạch dược liệu, thái thành từng khúc nhỏ, phơi khô. Sắc thuốc với 500ml cho tới khi thuốc cạn còn 100ml là có thể uống.

Bài thuốc điều trị sỏi túi mật

Cần dùng 100g rau om rửa sạch, xay nhuyễn lấy nước. Khi dùng lấy nước rau pha với 2 thìa mật ong, thời điểm uống tốt nhất là vào sáng sớm.

Hiệu quả dùng thuốc phụ thuộc nhiều vào cơ địa và tình trạng bệnh của mỗi người. Thông thường sau 10 - 15 ngày uống thuốc sẽ thấy bệnh tiến triển tích cực.

Rau om được dùng nhiều trong bài thuốc dân gian

Bài thuốc chữa mẩn đỏ trên da

Chuẩn bị:

Rau ngòm om, dây vác tía mỗi loại 20g
Đọt tre mỡ, măng sậy mỗi vị 10g

Sắc thuốc lấy nước uống hàng ngày, mỗi ngày uống 1 thang.

Bài thuốc điều trị tiểu ra máu

Chuẩn bị:

Rau ngòm om, rễ cỏ tranh, cây mộc tặc mỗi loại 10g
Thuốc cắt nhỏ rồi phơi khô, tiếp theo tẩm dược liệu với rượu rồi sao vàng.

Sắc nguyên liệu vừa chuẩn bị lấy nước uống hàng ngày để bệnh sớm cải thiện.

Bài thuốc đào thảo độc tố, hạ mỡ máu trong cơ thể

Chuẩn bị:

100g rau om
50g bạc hà

Dược liệu rửa sạch rồi phơi khô, sao vàng đợi nguội rồi sắc cùng 100ml nước. Đun trên lửa vừa sau 10 phút có thể tắt bếp và sử dụng. Nên uống thuốc sau khi ăn tốt, áp dụng liên tục 1 tháng và quá trình uống thuốc người bệnh nên kiêng hải sản và đồ ăn có liên quan đến nội tạng động vật.

Bài thuốc chữa rắn cắn

Chuẩn bị:

20g rau ngòm om
25g kiến cò (bạch hạc)

Dã hoặc xay tất cả dược liệu trên sau đó lọc lấy nước trộn với 3ml rượu trắng. Nước thuốc thu được uống trong ngày còn phần bã đắp lên vị trí bị rắn cắn.

> Có thể bạn quan tâm:

Bài thuốc ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt, ung thư dạ dày

Nguyên liệu gồm có rau ngòm om và rau mồng tơi non mỗi loại 100g. Xay hoặc dã nát rồi lọc lấy nước. Sau đó trộn đều nước thuốc với 5 muỗng dấm nuôi bằng chuối và uống hết trong ngày.

Rau om giúp ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư

Lưu ý khi sử dụng

Dùng rau ngòm om để chữa bệnh chỉ mang đến hiệu quả nếu bạn sử dụng đúng cách, do đó trong quá trình dùng để đảm bảo an toàn bạn cần chú ý một vài yếu tố sau:

Cây thuốc mọc nhiều ở những nơi ẩm ướt gần ao, hồ, sông. Bên cạnh đó, thân cây có nhiều lông tơ rất dễ dính bùn đất và ký sinh trùng vì thế để sử dụng bạn cần ngâm rửa rau thật sạch. Để an toàn hơn bạn có thể ngâm với nước muối pha loãng hoặc thuốc tím.
Không tự ý dùng rau để chữa bệnh đối với trẻ em dưới 12 tuổi.
Bởi thành phần của rau om có chứa chất làm giãn phủ tạng có thể gây sảy thai vì thế phụ nữ đang mang thai không nên dùng loại rau này.
Không phù hợp với những người có tiền sử mắc bệnh ngoài da như mẩn ngứa, da sưng đỏ, da kích ứng, sưng môi, sưng lưỡi, sưng họng, khó thở, nổi mề đay….
Cần biết cách phân biệt cây ngòm om với cây ngổ trâu.

Có thể thấy rau om không những là gia vị quen thuộc mà nó còn mang đến nhiều công dụng chữa bệnh khác nhau. Tuy là dược liệu tự nhiên nhưng nó vẫn có thể gây độc tố nếu dùng sai cách. Ngoài ra, trong thời gian dùng dược liệu người bệnh không được tự ý kết hợp với thảo dược, thuốc, vitamin hay bất cứ loại thực phẩm chức năng nào khác khi chưa có sự đồng ý từ bác sĩ điều trị.

Trên đây là những chia sẻ của Dược phẩm Thái Minh về rau om, hy vọng những thông tin này là hữu ích đối với bạn. Cảm ơn bạn đã đón đọc, chúc các bạn sức khỏe

Xem thêm: