5-HTP là gì? 7+ tác dụng nổi bật nên uống hằng ngày

5-HTP là một trong những thành phần chính quan trọng có ở nhiều sản phẩm hỗ trợ sức khỏe mà chúng ta uống hằng ngày. Chúng không những giúp giảm triệu chứng của hội chứng ruột kích thích mà còn hỗ trợ cải thiện chứng trầm cảm, lo âu, mất ngủ,...Vậy bản chất và cơ chế của nó là gì? Cùng tìm hiểu ngay qua bài viết này nhé. 

Tìm hiểu về 5 - HTP

5-HTP là gì? Cơ chế hoạt động như thế nào?

5-hydroxytryptophan (5-HTP) không phải là thuốc, mà là một hợp chất hóa học được cơ thể tạo ra từ tryptophan (axit amin thiết yếu mà bạn nhận được từ thực phẩm). Nó là tiền chất của serotonin và hormone melatonin, những chất dẫn truyền thần kinh chuyển tiếp tín hiệu giữa các tế bào não. Vì serotonin giúp điều chỉnh tâm trạng và hành vi nên 5-HTP có thể có tác động tích cực đến giấc ngủ, tâm trạng, thèm ăn và cảm giác đau của bạn. 

Đặc biệt, 95% serotonin sẽ tập trung ở đường ruột và chỉ có 5% ở thần kinh trung ương. Nên chỉ sau khi gắn các thụ thể receptor 5-HTP thì serotonin mới có tác dụng. Do đó, serotonin cũng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều chỉnh vận động, cảm giác đau và sự bài tiết của ruột. 

7 Lợi ích nổi bật của 5-HTP

Khi dùng dưới dạng bổ sung, 5-HTP có thể tăng mức độ serotonin và melatonin, điều này khá có lợi đối với một số tình trạng liên quan đến serotonin thấp như trầm cảm, đau nửa đầu, rối loạn giấc ngủ. Một số nghiên cứu khác còn cho thấy bổ sung thành phần này cũng có thể cải thiện giấc ngủ và cảm giác no.

• Hỗ trợ giảm triệu chứng ruột kích thích

Khi mất ngủ, căng thẳng lo lắng kéo dài sẽ ảnh hưởng xấu tới hệ thần kinh trung ương. Điều này sẽ tác động đến thần kinh đường ruột thông qua hệ trục não - ruột và khiến cho đại tràng bị co thắt bất thường. Tần suất co thắt càng nhiều càng mạnh thì biểu hiện tiêu chảy hoặc táo bón diễn ra sẽ nhiều hơn. Từ đó gây ra một số triệu chứng như sôi bụng, chướng bụng khó tiêu, đi ngoài phân lỏng,...

5-htp có thể làm giảm triệu chứng của IBS

Vì vậy khi 5-HTP đi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành serotonin và điều chỉnh lại hệ thần kinh trung ương và đường ruột. Giảm co thắt và giúp quá trình tiêu hóa thức ăn đào thải phân diễn ra tốt hơn. Trong sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Tràng Phục Linh PLUS, 5-HTP đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giảm các triệu chứng của Hội chứng ruột kích thích và viêm đại tràng co thắt. Với tác dụng làm dịu niêm mạc ruột, giảm co thắt và cải thiện chức năng tiêu hóa, 5-HTP giúp giảm đau bụng, tiêu chảy và táo bón, mang lại sự thoải mái và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người sử dụng.

• Cải thiện các triệu chứng trầm cảm

Các nhà khoa học hiện tại vẫn chưa phát hiện được nguyên nhân gây ra trầm cảm là gì, nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự mất cân bằng serotonin có thể gây ảnh hưởng đến tâm trạng và dẫn đến trầm cảm. 

Mặc dù các nghiên cứu còn hạn chế, nhưng chất bổ sung 5-HTP đã được chứng minh là cải thiện các triệu chứng trầm cảm ở một số quần thể nhất định, cả khi sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với thuốc trầm cảm. Chúng có thể hoạt động giống như một số loại thuốc chống trầm cảm nhất định để điều trị cho những người bị trầm cảm từ nhẹ đến trung bình. Giống như nhóm thuốc chống trầm cảm được gọi là chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), bao gồm fluoxetine (Prozac) và sertraline (Zoloft), 5-HTP làm tăng mức độ serotonin trong não. 

Một nghiên cứu đã so sánh tác dụng của 5-HTP với fluvoxamine (Luvox) ở 63 người và phát hiện ra rằng những người được dùng 5-hydroxytryptophan cũng có kết quả tốt như những người dùng Luvox. Họ cũng có ít tác dụng phụ hơn nhóm Luvox. Tuy nhiên, những nghiên cứu này quá nhỏ để nói chắc chắn liệu chúng có hoạt động tốt hay không. Cần nhiều nghiên cứu hơn.

• Làm tăng cảm giác no

5-HTP có thể giúp tăng cảm giác no và giảm lượng thức ăn hấp thụ hằng ngày bằng cách tăng mức serotonin.

Khi cố gắng giảm cân, cơ thể sẽ tiết ra một loại hormone khiến bạn luôn cảm thấy đói. Điều này sẽ khiến việc giảm cân không kiên trì được lâu. Nhưng nó có thể chống lại hormone gây đói này và điều chỉnh lại sự thèm ăn của bạn.

5-htp có thể làm tăng cảm giác no

Một nghiên cứu liên quan đến 20 phụ nữ được coi là thừa cân cho thấy những người tham gia được điều trị bằng thuốc xịt có chứa 40 mg 5-hydroxytryptophan mỗi ngày và tuân theo chế độ ăn ít calo trong bốn tuần đã cảm thấy no nhiều hơn, giảm xu hướng ăn uống vô độ và chỉ số khối cơ thể (BMI) giảm so với nhóm dùng giả dược.

Nhiều bằng chứng gần đây hơn cũng cho thấy việc bổ sung 5-HTP có thể giúp giảm cảm giác thèm ăn thực phẩm giàu carb và tăng sự ưa thích đối với thực phẩm giàu protein, theo lý thuyết, có thể dẫn đến giảm cân vì thực phẩm giàu protein tạo cảm giác no hơn carb.

• Giảm triệu chứng đau cơ xơ hóa

Nhiều nghiên cứu cho thấy 5-hydroxytryptophan có thể cải thiện các triệu chứng đau cơ xơ hóa, bao gồm đau, lo lắng, cứng khớp buổi sáng và mệt mỏi. Nhiều người gặp phải loại bệnh này thường có nồng độ serotonin thấp và bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống trầm cảm. Tuy nhiên, nó không có tác dụng với tất cả những người bị đau cơ xơ hóa. Do đó cần phải nghiên cứu nhiều hơn để hiểu tác dụng của nó.

• Cải thiện chất lượng giấc ngủ

Một số bằng chứng cho thấy bổ sung 5-HTP có thể giúp giảm thời gian đi vào giấc ngủ, ít nhất là trong thời gian ngắn. Ngoài ra, nó còn có thể giúp cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ ở những người mắc bệnh Parkinson.

• Hỗ trợ giảm người mắc bệnh Parkinson

Bổ sung 5-hydroxytryptophan có thể cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ và giúp giảm chứng khó vận động do Levodopa gây ra (LID), một chuyển động không tự chủ, không kiểm soát được có thể xảy ra ở những người dùng thuốc điều trị bệnh Parkinson.

• Giảm triệu chứng đau đầu

Một số nghiên cứu cho thấy 5-HTP là phương pháp điều trị hiệu quả để giảm tần suất chứng đau nửa đầu ở những người thường xuyên bị đau đầu. Về lý thuyết, 5-hydroxytryptophan có thể tác động đến hệ thần kinh trung ương để điều chỉnh cơ chế hoặc kích hoạt chứng đau nửa đầu. Tuy nhiên, nghiên cứu trong lĩnh vực này còn hạn chế.

Cách dùng và liều lượng phù hợp

Chất bổ sung 5-HTP có sẵn ở nhiều dạng khác bao gồm viên nang, chất lỏng và kẹo dẻo. Chúng được dùng với liều đơn hoặc chia nhỏ và có thể uống sau ăn hoặc khi bụng đói. 

• Dùng liều 400 mg mỗi ngày đã được chứng minh là an toàn trong tối đa một năm.
• Ở trẻ em, có thể an toàn cho trẻ từ 12 tuổi trở xuống với liều 5mg mỗi ngày trong tối đa ba năm.
• Hầu hết các nghiên cứu về 5-HTP đều cho thấy, mức an toàn khi dùng với liều 150-800 mg mỗi ngày trong hai đến sáu tuần.

Tuy nhiên, tốt nhất bạn nên nói chuyện với bác sĩ để họ cho lời khuyên chính xác về liều lượng an toàn và phù hợp.

>> Tìm hiểu thêm:

• 5+ Tác dụng phụ sau khi tiêm HPV & cách khắc phục ít ai biết
  

Tác dụng không mong muốn

Khi dùng ở liều bình thường, 5-hydroxytryptophan không gây ra tác dụng phụ bất lợi. Tuy nhiên, nếu dùng liều rất cao, sẽ có nguy cơ xảy ra tình trạng gọi là hội chứng serotonin, hoặc ngộ độc serotonin xảy ra khi cơ thể có quá nhiều serotonin.

• Các triệu chứng ngộ độc serotonin có thể bao gồm tăng nhịp tim, tăng phản xạ và bồn chồn. Các triệu chứng nghiêm trọng khác như tăng nhiệt độ cơ thể, co thắt cơ và lú lẫn.
• Những người đang trải qua phẫu thuật nên ngừng dùng 5-HTP ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật vì một số loại thuốc dùng trong quá trình phẫu thuật cũng có thể làm tăng mức serotonin.
• Có một số trường hợp những người dùng chất bổ sung 5-HTP đã phát triển hội chứng đau cơ - bạch cầu ái toan (EMS). Đây là một tình trạng hiếm gặp có thể gây phát ban da, đau cơ và các vấn đề về hô hấp. Tuy nhiên, không có đủ bằng chứng cho thấy EMS là do 5-hydroxytryptophan trực tiếp gây ra hay những sự cố này là do chất gây ô nhiễm trong thực phẩm bổ sung.
• Dùng 5-hydroxytryptophan  có thể làm tăng nồng độ của một chất gọi là axit 5-hydroxyindoleacetic (5-HIAA) trong nước tiểu. 5-H1AA đôi khi được sử dụng để phát hiện khối u ở đường tiêu hóa. Việc bổ sung 5 - HTP có thể dẫn đến hiểu sai kết quả trong phòng thí nghiệm 5-HIAA, vì vậy điều quan trọng là phải cho bác sĩ biết bạn đang dùng 5-HTP trước khi tiến hành thử nghiệm trong phòng thí nghiệm.
• Chất bổ sung 5-HTP chưa được nghiên cứu về độ an toàn khi mang thai hoặc cho con bú. Tốt nhất nên tránh bổ sung trong thời gian này.

Dùng quá liều có thể gây tăng nhịp tim

Tương tác thuốc tiềm ẩn

5-HTP có khả năng tương tác với các loại thuốc kê đơn, chẳng hạn như:

• Thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu: 5-hydroxytryptophan làm tăng nồng độ serotonin, do đó nó có thể làm tăng nguy cơ nhiễm độc serotonin liên quan đến các loại thuốc như thuốc chống trầm cảm ba vòng, MAOIs và SSRI. Quá nhiều serotonin sẽ dẫn đến các vấn đề về tim, co giật và nôn mửa.
• Thuốc an thần: 5-HTP cũng có thể có tác dụng an thần nên sẽ gây ngủ quá mức và có thể gây ra các vấn đề về hô hấp khi kết hợp với thuốc an thần khác.
• Carbidopa (Lodosyn): Carbidopa là thuốc dùng để điều trị và kiểm soát bệnh Parkinson. Dùng 5-HTP với Carbidopa có thể làm tăng các tác dụng phụ như nói nhanh, lo lắng và hung hăng.

Trên đây là tổng hợp những thông tin quan trọng về 5 - HTP mà người đọc có thể tham khảo. Có thể nói việc tìm thấy 5-hydroxytryptophan chính là con đường mới giúp y khoa tìm ra giải pháp điều trị cho những bệnh bị hội chứng ruột kích thích hoặc gặp những stress trong công việc, cuộc sống. Tuy nhiên nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo đúng liều lượng và an toàn nhé.

Xem thêm:

• Cây mơ tam thể và top những công dụng có thể bạn chưa biết!
• Cây râu mèo là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
• “Mách bạn” 12 cây thuốc nam mát gan giải độc mà ít ai biết