Cây gừng dại là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?

Gừng dại vị thuốc quen thuộc trong dân gian với tính ấm, vị đắng cay từ đó mang đến hiệu quả trong quá trình điều trị giảm đau, ứ huyết, trúng gió hoặc bị chóng mặt, buồn nôn…..Vậy cụ thể từng tác dụng của cây ra sao? Cách dùng gừng dại trong chữa bệnh như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới!

I. Đặc điểm của gừng dại 

 - Tên thường gọi: gừng dại 

 - Tên gọi khác trong dân gian: ngải xanh, riềng gió, riêng dại, ngải mặt trời, gừng dại, gừng giềng, cây mai gan. 

 - Tên khoa học: Zingember zerumbet Sm, họ Zingiberaceae

Gừng dại “dược liệu” quen thuộc trong đông y và tây y

• Cây cao với chiều dài thân từ 1 - 1,3m. Rễ cây dạng củ phân thành nhiều nhánh. 
•  Củ càng già càng to, màu vàng, thơm. 
• Lá màu xanh lục dài, mọc xếp thành từng lớp, không có cuống, đầu lá nhọn, phần mặt trên của lá có lông mịn. 
• Mùa hoa từ vào tháng 5 - 6 hàng năm, hoa hình trứng, cụm hoa có vảy. Hoa chuyển sang màu hồng đỏ khi già, tràng hoa với đài hoa màu trắng. 
• Quả hình bầu dục, hạt quả màu đen. 

 - Phân bố

Giống với tên gừng “dại” hiện nay cây mọc hoang ở khắp nơi đặc biệt là những vùng ẩm ướt, dọc bờ sông suối hoặc ở những nơi bìa rừng. 

 - Thành phần hóa học 

Theo nghiên cứu các hợp chất hóa học được tìm thấy trong cây gừng dại như curcuminoids, phenylbutenoids, sesquiterpenoids, quinon, benzaldehyde và một vài loại tinh dầu chứa hoạt chất monoterpenoids. Cũng bởi những thành phần hóa học đa dạng như trên cây mang đến nhiều lợi ích khác nhau như chống viêm, chống oxy hóa, chống ung thư, hỗ trợ các vấn đề về hô hấp (ho, hen suyễn…), bảo vệ hệ thần kinh, điều hòa kinh nguyệt.

II. Công dụng của vị thuốc gừng dại 

2.1 Hoạt động như chất chống oxy hóa 

Theo nghiên cứu gừng dại có khả năng tăng khả năng sống sót của tế bào do thực bào gây nên. Nhờ đó giúp giảm quá trình stress oxy hóa tế bào của các tế bào sống. Ngoài ra, tinh dầu được chiết xuất trực tiếp từ gừng dại còn chứa terpinenol, sabinene, dimethyoxyphenyl - đây đều là các hoạt chất có tính oxy hóa cao hỗ trợ quá trình trẻ hóa làn da, giúp cơ thể tươi trẻ lâu hơn. 

2.2 Tác dụng chống ung thư 

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hoạt chất cloroform trong thành phần của cây gừng dại khi được hòa tan sẽ có tính độc bào giúp chống lại sự hình thành của các tế bào ung thư đặc biệt là ung thư dạ dày với ung thư phổi. 

Bên cạnh đó, loại dược liệu này còn có khả năng cân bằng và củng cố chức năng hệ miễn dịch đối với những người mắc đái tháo đường. 

2.3 Tác dụng chống viêm 

Chức năng chống viêm của gừng dại đã được chứng minh thành công trên động vật. Trong đó sản phẩm kem bôi ngoài da được chiết xuất trực tiếp từ cây này có thể mang đến công dụng kháng viêm, giảm đau do thoái hóa khớp gây nên.

2.4 Tốt cho da

Không chỉ mang đến công dụng chữa bệnh nó còn là dược liệu hàng đầu trong lĩnh vực làm làm đẹp. Các sản phẩm mỹ phẩm được làm từ gừng dại sẽ giúp ngăn ngừa hiệu quả tình trạng lão hóa dưới da, giảm sắc tố da hoặc hỗ trợ điều trị viêm da.

Gừng gió vừa mang đến hiệu quả chữa bệnh lại vừa giúp cải thiện làn da

2.5 Bảo vệ và làm dưỡng chất thần kinh

Hàm lượng ethanol có trong gừng dại mang đến khả năng chống tiêu hủy các tế bào thần kinh do thoái hóa hoặc hoạt hóa của tế bào hình sao gây nên. Ngoài ra nó còn dưỡng thần kinh, đảm bảo quá trình hình thành và phát triển của thần kinh, bảo vệ tế bào nơron trong vỏ não…. Nhờ đó chúng được xem là dược liệu có tiềm năng lớn hỗ trợ điều trị bệnh về thần kinh như trầm cảm, bệnh sụt giảm trí nhớ như Alzheimer.

2.6 Tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm

Tinh dầu chiết xuất từ rễ và thân của gừng dại có chứa hoạt chất chống nấm, chống lại sự phát triển của 5 loại nấm men gồm có: Cryptococcus neoformans, Saccharomyces cerevisiae, Candida Tropicalis, Candida albicans, Torulopsis glabrata.

Bên cạnh đó, tinh dầu từ gừng dại còn chứa 32% tecpinenol mang đến công dụng kháng và chống lại nhiều loại vi khuẩn gây hại từ vi khuẩn gram dương (Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis, Streptococcus pyogenes, Propionibacterium acnes, Streptococcus epidermidis) đến gram âm (Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhi, Proteus vulgaris và Klebsiella pneumoniae).

III. Bài thuốc kinh nghiệm từ gừng dại

- Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp, phong hàn thấp

• Nguyên liệu:
  • 55g gừng gió
  • 650ml rượu trắng loại 40 độ
• Cách thực hiện đơn giản người bệnh chỉ cần ngâm dược liệu với rượu, bảo quản ở nhiệt độ phòng sau 15 - 20 ngày là có thể sử dụng. Mỗi ngày nên uống rượu thuốc 3 lần mỗi lần tối đa 60 - 70ml.

- Bài thuốc chữa mạo cảm phong hàn, trúng gió, ứ huyết

• Nguyên liệu: 
  • 30g gừng dại
  • 30g sả
• Cách thực hiện: rửa sạch toàn bộ nguyên liệu sau đó sắc cùng 300ml nước lọc. Nước thuốc thu được chia đều thành 2 lần uống mỗi ngày, áp dụng sau 3 - 5 ngày sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.

Mang đến hiệu quả cho người bị đau nhức xương khớp, ứ huyết….

- Bài thuốc chữa suy dinh dưỡng hoặc chóng mặt

• Nguyên liệu:
  • 60g gừng gió
  • 20g sâm bố chính
  • 650ml rượu trắng loại 40 độ cồn
• Cách làm: ngâm toàn bộ dược liệu trên với rượu, rượu thuốc có thể sử dụng sau 20 - 30 ngày ngâm. Để đạt hiệu quả cao nhất người bệnh nên uống mỗi ngày 60ml rượu và uống trước bữa ăn.

- Bài thuốc chữa hội chứng ruột kích thích hoặc bị rối loạn đại tràng 

• Nguyên liệu: 
  • Gừng dại khô + kim ngân đằng mỗi vị 15g
  • 4g xuyên tâm liên
• Cách thực hiện: Sắc thuốc với 350ml nước, đun trên lửa vừa cho tới khi thuốc cạn còn 250ml tắt bếp rồi chia thành 2 lần uống trong ngày. Mỗi ngày uống 1 thang và uống khi còn ấm để đạt hiệu quả cao nhất.

- Bài thuốc chữa viêm ruột kết

• Nguyên liệu: 
  • 12g củ gừng dại khô
  • 20g lá dạ cẩm khô
• Cách thực hiện: Sắc thuốc với 200ml nước, chia thành 2 lần uống hàng ngày và uống khi còn ấm sẽ phát huy công dụng tốt nhất.

- Bài thuốc dành cho phụ nữ sau sinh bị suy nhược cơ thể

• Nguyên liệu: 
  • 10g gừng gió
  • 5g cỏ máu tươi
• Cách thực hiện: Sắc thuốc với 500ml nước, khi thuốc cạn còn 300ml có thể sử dụng.

- Bài thuốc làm đẹp da, chống lão hóa 

• Nguyên liệu: 
  • 5g gừng dại tươi
  • Cỏ mần chầu + đỏ ngọn mỗi loại 5g
• Cách thực hiện: Sắc lấy nước uống hàng ngày, có thể uống thay trà.

Hình ảnh cây gừng dại trong thực tế

- Bài thuốc cho người bệnh bị viêm gan virus 

• Nguyên liệu: 
  • 25g gừng gió
  • 30g ưng bất bại
  • 15g cà gai leo
• Cách thực hiện: Sắc thuốc lấy nước uống hàng ngày, uống khi thuốc còn ấm để đạt hiệu quả tốt nhất. 

Nhìn chung gừng dại là vị thuốc mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy là thuốc dân gian nhưng nó vẫn có thể gây độc tố nếu dùng sai cách hoặc quá lạm dụng. Vì thế để đảm bảo an toàn người bệnh nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ đông y để được tư vấn về liệu lượng thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe hiện tại.

||Tham khảo bài viết khác:

• Cây đinh lăng là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
• Thảo Quả là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
• Mạch môn là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
• Cây Vọng Cách là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
• Cây xạ can là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?