Dược Thái Minh

Tư vấn ngay: 1800 1032 (Miễn cước)

0

Giỏ hàng

Giỏ hàng của bạn đang trống

Hoàng liên gai - Thảo dược từ thiên nhiên với 5+ lợi ích ít ai biết!

Thẩm định bởi:

Dược sĩ Nguyễn Hải Anh

Chuyên khoa: Dược lâm sàng, dược lý, dược liệu, dược bào chế

Hoàng liên gai được biết tới là loại cây mọc hoang nhiều tại các dãy núi cao ở Sapa, Lào Cai. Tuy nhiên trong thành phần của nó chứa nhiều hoạt chất quý mang đến nhiều lợi ích không ngờ tới sức khỏe. Vậy hoàng liên gai là gì? Tác dụng ra sao? Chúng thường được sử dụng trong bài thuốc chữa bệnh nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

cây hoàng liên gai

Là thảo dược mang đến hàng loạt lợi ích tốt cho sức khỏe

Thông tin cơ bản về cây hoàng liên gai

Tên thường gọi: hoàng liên gai 

Tên gọi khác trong dân gian: nghêu hoa, hoàng mộc, hoàng mù 

Tên khoa học: Berberis wallichiana DC

Đặc điểm 

  • Là cây thân cao mọc theo bụi với chiều cao trung bình từ 2 - 3m, có nhiều cành dài, thân màu vàng nhạt chia thành nhiều đốt. Phía dưới mỗi đốt là các chùm lá có gai mọc xung quanh. 
  • Lá hoàng liên gai mọc thành từng chùm, mỗi chùm có từ 3 - 4 (có chùm lên tới 8 lá). Lá màu xanh, mặt dưới trắng, hình mác chạm vào hơi cứng viền lá có răng cưa. Cuống lá ngắn, phiến lá dài 16 - 17cm 
  • Tương tự với lá, hoa của cây màu vàng mọc thành từng chùm. Phía cuối đài hoa có màu hơi đỏ. 
  • Quả mọng dài 1cm thường mọc trên cuống dài 30 - 35mm. Có màu tím đen khi chín, bên trong quả có chứa 3 - 4 hạt màu đen. 

Phân bố, thu hái 

Hoàng liên gai được tìm thấy nhiều nhất ở Trung Quốc. Tại Việt Nam chúng phân bố nhiều tại vùng núi Sapa, Lào Cai như đèo ô quy hồ, xã trung lèng hồ, huyện bát xát, núi hàm rồng… Theo tài liệu cũ, trước đây cây còn được gọi là hoàng mù nhưng sau này nhiều người gọi là hoàng liên gai để phân biệt với cây hoàng liên cũng thuộc họ Mao Lương. 

Cây có thể được trồng bằng hạt và cho ra quả vào tháng 5 - tháng 6 hàng năm. 

Bộ phận sử dụng 

Thân cây và rễ cây là 2 bộ phận được sử dụng phổ biến nhất trong đông y. Dược liệu sau khi được thu hái về sẽ được sơ chế, rửa sạch, cắt mỏng sau đó phơi khô hoặc sấy khô tùy vào mục đích sử dụng. 

nguồn gốc hoàng liên gai

Là vị thuốc quen thuộc trong đông y 

Thành phần hóa học 

Theo nghiên cứu, berberin là thành phần dược liệu chính được tìm thấy trong loại dược liệu này với tỉ lệ lên tới 3 - 4%. Ngoài ra, trong rễ cây có chứa các hoạt chất khác như Oxyacanthin, Umbellantin.

Tác dụng của hoàng liên gai 

Theo y học cổ truyền 

Trong đông y, hoàng liên gai đặc trưng bởi tình hàn, vị đắng quy vào kinh tâm, tỳ, vị. Do đó chúng thường được sử dụng để chữa chứng ăn uống khó tiêu, đau mắt, bệnh lỵ. Bên cạnh đó khi uống rượu ngâm của loại dược liệu này còn giúp cải thiện triệu chứng của huyết áp cao như đau đầu, chóng mặt, đau lưng….

Theo y học hiện đại 

Phần dược chất có trong cây có thể được dùng làm thành phần chiết xuất berberin. Cùng với đó là tác dụng dược lý nổi bật có thể kể tới: 

Kháng khuẩn 

Không chỉ mang đến công dụng kháng vi khuẩn Shigella - nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh lỵ trực trùng kèm với đó là các biểu hiện sốt, tiêu chảy cấp (phân có máu), đau vùng trực tràng. 

Ngoài ra với thành phần chứa berberin còn mang đến hiệu quả kháng một vài loại vi khuẩn khác điển hình như vi khuẩn gram âm Escherichia coli và Pseudomonas aeruginosa, vi khuẩn gram dương là Staphylococcus aureus và Bacillus subtilis. 

Tác dụng đối với bệnh nhân mắc bệnh liên quan đến hội chứng chuyển hóa 

Hội chứng chuyển hóa có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh nguy hiểm đái tháo đường tuýp 2, đột quỵ, động mạch vành, rối loạn lipid huyết, tăng huyết áp…..Và theo nghiên cứu trong thành phần của hoàng liên gai có chứa các hoạt chất giúp hạ lipid máu, cải thiện hoạt động đề kháng insullin. 

Bên cạnh đó trong quá trình thử nghiệm lâm sàng về nội tiết, thần kinh trung ương, tiêu hóa, tìm mạch, ung thư…..Cho thấy khả năng gây độc tố cũng như mang đến tác dụng phụ sau khi sử dụng hoàng liên gai rất ít, điều này khẳng định lợi ích tuyệt vời của dược liệu mang tới cho sức khỏe. 

Giảm stress oxy hóa 

Khi hiện tượng phản ứng oxy hóa ở mô thần kinh tăng lên sẽ dẫn đến khả năng mắc bệnh về thần kinh đặc biệt là thoái hóa thần kinh. Và để phòng chống bệnh hoàng liên gai là dược liệu tiềm năng dành cho các trường hợp đang mắc thoái hóa thần kinh như bệnh Huntington, Parkinson, Alzheimer. 

hoàng liên gai là gì

Được biết tới là vị thuốc mang đến công dụng hiệu quả cho người mắc thoái hóa thần kinh

Chống chống u  

Mang đến khả năng chống khối u mạnh mẽ đặc biệt đối với bệnh nhân mắc ung thư phổi và ung thư vú nhờ vào cơ chế chống tạo mạch của Hoàng Liên Gai. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào chứng minh nó có thể ngăn ngừa sự phát triển tế bào ung thư dạ dày và trực tràng.

>> Xem thêm: Top 5 thuốc nhỏ mắt nhân tạo an toàn, được đánh giá cao

Một vài bài thuốc kinh nghiệm từ hoàng liên gai 

Để chữa bệnh thông thường người ta sẽ tán thảo dược thành bột mịn, sắc thành nước thuốc hoặc kết hợp với các loại dược liệu khác. Còn về liều lượng và cách sử dụng sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng thể bệnh, cụ thể: 

Bài thuốc chữa bệnh kiết lỵ

Bài thuốc 1: 

  • Sắc 4g hoàng liên gai với 150ml nước lọc. Nước thuốc thu được uống hết trong ngày, có thể thêm đường để tăng hương vị và dễ uống hơn. 

Bài thuốc 2: 

  • Cách thực hiện đơn giản bạn chỉ cần chuẩn bị 12g hoàng liên gai sau đó tán nhỏ. Mỗi lần uống chỉ uống tối đa 2g, ngày uống 2 lần để đạt hiệu quả tốt nhất. Bên cạnh đó để tăng hiệu quả chữa bệnh người bệnh có thể kết hợp với bột mộc hương, hoàng bá, bạch đầu ông. 

Bài thuốc 3: 

  • Nguyên liệu cần có gồm: đại hoàng, nha đam tử, hạt cau, hạt dưa hấu, hoàng mộc mỗi vị thuốc 20g. 
  • Tán toàn bộ dược liệu trên thành bột mịn sau đó pha với nước ấm, uống mỗi ngày 2 lần mỗi lần uống 10g. 

Bài thuốc giúp giảm sốt cao, phát ban, mê sảng 

Chuẩn bị: 

  • Hoàng liên gai 8g 
  • Đại hoàng, chi tử mỗi loại 8g 

Cách thực hiện: sơ chế rửa sạch vị thuốc trên sau đó sắc lấy nước thuốc uống mỗi ngày. Kiên trì thực hiện hàng ngày sẽ thấy bệnh dần được cải thiện. 

hoàng liên gai dùng làm

Hoàng liên gai dùng làm thuốc chữa sốt, phát ban khi kết hợp với chi tử

Bài thuốc chữa đau răng 

  • 10g hoàng liên gai + 100ml rượu trắng 
  • Đem thảo dược ngâm rượu, để trong 7 - 10 ngày là có thể sử dụng. Mỗi ngày lấy ít chấm lên vị trí răng bị đau hoặc ngậm rượu trực tiếp sẽ thấy hiệu quả. 

Bài thuốc chữa đau mắt đỏ, viêm màng tiếp hợp mắt, chảy nước mắt, sưng mắt 

Chuẩn bị: 

  • Hoàng liên gai, dành dành, hoa cúc mỗi loại 8g 
  • Bạc hà, xuyên khung mỗi thứ 4g 

Cách thực hiện đơn giản người bệnh chỉ cần sắc dược liệu trên, phần nước thu được 1 phần đem sử dụng để xông hơi mắt phần còn lại đem uống. Nên uống khi thuốc còn ấm, thực hiện mỗi ngày 3 lần để kiểm chứng độ hiệu quả. 

Ngoài việc áp dụng bài thuốc trên người bệnh có thể nhỏ mắt bằng thuốc có chiết xuất từ hoàng mù để mắt sớm bình phục. 

Bài thuốc hỗ trợ vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa 

Để kích thích hệ tiêu hóa người bệnh có thể áp dụng bài thuốc dân gian từ hoàng mộc như sau: 

Nguyên liệu: 

  • 0,5g hoàng liên gai dạng bột
  • 1g bột đại hoàng 
  • 0,75g bột quế chi 

Cách làm: 

  • Trộn đều phần thuốc vừa chuẩn bị, chia thành 3 phần bằng nhau pha với nước uống hết trong ngày. Thực hiện từ 5 - 7 ngày sẽ thấy tình trạng bệnh chuyển biến tích cực hơn. 

Bài thuốc chữa chứng lở môi, sưng miệng, sưng lưỡi ở trẻ nhỏ 

  • Chuẩn bị hoàng liên gai + mật ong liều lượng tùy vào nhu cầu sử dụng. Tiếp theo sắc 2 nguyên liệu trên, hỗn hợp thu được bôi lên vùng sưng viêm sẽ sớm giúp làm lành vết thương.

>> Xem thêm: Lá kinh giới chữa bệnh gì? 10+ bài thuốc áp dụng dễ dàng

Lưu ý khi dùng hoàng liên gai 

  • Dùng với liều lượng lớn có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe dạ dày 
  • Tuyệt đối không dùng thảo dược này với người bị âm hư, tiết tả, tỳ hư, phiền nhiệt 
  • Không dùng hoàng mù với phụ nữ đang trong thai kỳ 

Ngoài hoàng liên gai hiện nay có 2 loại dược liệu khác thuộc nhóm hoàng liên cũng có tác dụng tương tự, người bệnh có thể sử dụng trong trường hợp không tìm thấy hoàng mù, đó là: 

  • Mahonia bealli Carr - Hoàng liên ô rô 
  • Thalictrum foliolosum DC. - Thổ hoàng liên

cây thuốc hoàng liên gai

Thảo dược này không nên sử dụng với bà bầu, người bị tỳ hư, tiết tả 

Có thể thấy hoàng liên gai là dược liệu phổ biến trong bài thuốc chữa kiết lỵ hoặc bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa. Tuy nhiên nếu dùng quá liều vẫn có thể dẫn đến nguy cơ ngộ độc thuốc thậm chí còn gây tổn thương đến dịch vị dạ dày, chính vì thế để đảm bảo an toàn cũng như tránh rủi ro trong quá trình sử dụng tốt nhất người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ đông y để được kê đơn với liều lượng phù hợp nhất.

Xem thêm:

  • Bá Tử Nhân - Dưỡng tâm nhuận tràng hiệu quả bất ngờ
  • Cây Bạch Thược là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
  • Uy linh tiên là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
  • Cây xá xị là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
Cập nhật lúc: 2024/03/08

Thông tin trên website duocthaiminh.vn chỉ mang tính chất tra cứu, tham khảo. Quý khách vui lòng không tự ý áp dụng mà không có chỉ định của bác sĩ. Dược phẩm Thái Minh sẽ không chịu trách nhiệm cho những trường hợp tự ý sử dụng thông tin này.