Cẩu tích - Đặc điểm, tác dụng, bài thuốc chữa bệnh hiệu quả

Cẩu tích có đặc điểm bên ngoài khá giống với lá dương xỉ, thế nên rất nhiều người tưởng rằng đây chính là lá dương xỉ mà bỏ qua các công dụng to lớn đằng sau của nó luôn. Vậy thực hư cây cẩu tích là cây gì? Loại cây này có công dụng chữa bệnh nào không? Cùng khám khá tất cả các thông tin về loại dược liệu này ngay dưới đây.

Đặc điểm, thành phần cây Cẩu tích

Cẩu tích hay còn được gọi với tên khác là lông cu li, một loại dương xỉ mộc thuộc họ Dương xỉ vỏ trai và có tên khoa học là Cibotium Barometz. Loài cây này mọc hoang ở nhiều nơi và được trồng rải rác ở khắp các tỉnh thành miền núi nước ta. Đặc biệt chủ yếu ở các vùng núi cao Tây Bắc như Sơn La, Điện Biên, Lào Cai, Lai Châu… Song, do việc khai thác bừa bãi cùng với phá rừng làm nương rẫy khiến vùng phân bố của cây thảo dược này bị thu hẹp và được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam để bảo vệ.

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, trong cẩu tích có chứa một lượng dầu dễ bay hơi cùng các hợp chất thơm, hợp chất phenolic tan trong nước, flavonoid, axit amin và các nguyên tố vô cơ. Đặc biệt, cẩu tích khô sau khi được chế biến bằng các phương pháp sấy, rang, phơi… sẽ chứa các hợp chất sterol, saccharide, glucozide, axit amin và nguyên tố khoáng.

Tác dụng của cây cẩu tích

Từ bao lâu nay, cẩu tích đã được đánh giá là loại dược liệu an toàn và lành tính, mang lại nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khoẻ, cụ thể là:

Các tác dụng tuyệt vời của cẩu tích đối với sức khỏe

Bổ thận, mạnh gân cốt

Cẩu tích có tác dụng tăng cường chức năng thận, giúp mạnh gân cốt, giảm đau nhức xương khớp. Đây là tác dụng nổi bật nhất của cẩu tích, được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh xương khớp như đau lưng, mỏi gối, tê bì chân tay...

Giảm đau, chống viêm

Trong thành phần của cẩu tích có chứa nhiều hoạt chất chống viêm, giảm đau rất tốt, đặc biệt giảm nhanh các triệu chứng đau nhức xương khớp do thoái hóa khớp, viêm khớp...

Tăng cường sinh lý

Một công dụng nữa của cẩu tích không thể bỏ qua đó là bổ thận, tráng dương, giúp tăng cường chức năng sinh lý nam giới, chữa trị các bệnh lý về sinh lý như liệt dương, di tinh.

Ngoài các tác dụng kể trên, cây cẩu tích còn hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Đồng thời, giảm dần tình trạng căng thẳng, mệt mỏi và cải thiện nhanh khả năng ghi nhớ cho não bộ.

Các bài thuốc chữa bệnh từ cẩu tích

Bài thuốc trị phong tê thấp

Bài thuốc chữa phong tê thấp từ dược liệu cẩu tích

 - Nguyên liệu:

• Cẩu tích, cốt toái bổ mỗi loại 15g.
• Đương quy, tục đoạn mỗi loại 10g.
• Xuyên khung, bạch chỉ mỗi loại 5g.

 - Cách thực hiện:

• Bạn dùng các dược liệu trên sắc cùng với 1 lít nước.
• Đun thuốc tới khi nước cạn còn 500ml thì tắt bếp.
• Chia thuốc thành nhiều lần uống trong ngày.

Bài thuốc trị chứng can thận bất túc

 - Nguyên liệu:

• Cẩu tích 15g.
• Ngưu tất, đỗ trọng mỗi loại 10g.
• Sinh mễ nhân 12g.
• Mộc qua 6g.

 - Cách thực hiện:

• Bạn cho các nguyên liệu trên vào ấm cùng 600ml nước.
• Đun thuốc đến khi nước cạn còn 200ml thì tắt bếp và chia thành 3 lần uống trong ngày.

>> Xem thêm: Củ địa liền là cây gì? Hình ảnh, tác dụng và chữa bệnh gì?

Bài thuốc trị chứng phong thấp tê chân tay

 - Nguyên liệu:

• Cẩu tích 16g.
• Chế ô đầu, tỳ giải mỗi loại 12g.
• Tô mộc 8g.

 - Cách thực hiện:

• Dùng tất cả dược liệu trên sắc thành thuốc uống đều 2 lần/ ngày.
• Mỗi lần sử dụng từ 6 - 8g thuốc.

>> Tham khảo thêm: 7 Bài thuốc dân gian chữa tê bì chân tay an toàn, hiệu quả

Bài thuốc trị đau lưng, gân mạch khớp khó cử động

 - Nguyên liệu:

• Cẩu tích, đỗ trọng, khương hoạt, nhục quế mỗi loại 30g.
• Tỳ giải, chế phụ tử, ngưu tất mỗi loại 50g.
• Tang ký sinh 40g.
• Rượu trắng 1500ml.

 - Cách thực hiện:

• Bạn ngâm các dược liệu trên cùng với 1500ml rượu trắng trong vòng 1 tuần.
• Lọc lấy nước cốt để uống, mỗi ngày dùng một lượng vừa đủ.

Bài thuốc trị đau, gối mỏi

Kết hợp cẩu tích cùng các dược liệu khác giúp trị đau mỏi gối

 - Nguyên liệu:

• Cẩu tích, thỏ ty tử, đương quy, phục linh.

 - Cách thực hiện:

• Nghiền nát tất cả dược liệu trên thành bột.
• Cho mật ong vào trộn cùng và nặn thành viên tròn.
• Mỗi lần dùng 1 - 2 viên.

Bài thuốc trị viêm cột sống tăng sinh có gai

 - Nguyên liệu:

• Cẩu tích, bạch thược, thục địa, nhục thung dung, ngưu tất, cốt toái  bổ mỗi loại 15g.
• Sơn thù du, câu kỷ tử, nữ trinh tử, đương quy mỗi loại 10g.
• Kệ huyết đằng 30g.
• Mộc hương 6g.

 - Cách thực hiện: Cũng giống như các bài thuốc khác, bạn cho dược liệu vào ấm và sắc chung với nước tạo thành thuốc uống trong ngày.

Bài thuốc trị đau nhức tất cả các khớp to nhỏ

 - Nguyên liệu:

• Cẩu tích 30g.
• Cốt toái, huyết giác, độc hoạt, ngưu tất mỗi loại 20g.
• Sinh địa, mạch môn, mộc qua, đan bì, cốt khí củ mỗi loại 15g.

 - Cách thực hiện: Dùng các dược liệu trên kết hợp cẩu tích đun uống hàng ngày.

 - Lưu ý: Tuỳ vào từng tình trạng đau nhức, bạn có thể kết hợp thêm các dược liệu khác để gia tăng hiệu quả, cụ thể là:

• Bệnh đau mỏi lưng có thể bổ sung thêm ba kích, tục đoạn, hà thủ ô mỗi thứ 12g.
• Chân tê bì có thể thêm gia mộc thông, thiên niên kiện mỗi thứ 12g.
• Đau đầu, khó ngủ, huyết áp cao thêm quyết minh tử (hạt muồng sao) 24g.
• Sưng khớp gây sốt thêm gia hoàng đằng 12g, bạch chỉ 6g.

Cẩu tích cũng là 1 loại dược liệu đóng vai trò quan trọng trong nền y học cổ truyền và hiện đại. Bạn đọc có thể áp dụng các bài thuốc từ loại dược liệu này để hỗ trợ chữa trị các bệnh như phong tê thấp, can thận bất túc, hàn thấp tê chân tay, đau lưng, mỏi gối,...

||Tham khảo bài viết khác:

• Phòng phòng là cây gì? Đặc điểm, hình ảnh, chữa bệnh gì?
• Sâm Đương quy là cây gì? Hình ảnh, Đặc điểm, chữa bệnh gì?
• Tác dụng phụ của cây xương khỉ và những lưu ý cần biết