7 Tác dụng của cây cát cánh trong y học cổ truyền và hiện đại

Thẩm định bởi:

Dược sĩ Phạm Thị Nhung

Chuyên khoa: Kinh Tế Dược

Cây cát cánh xưa nay góp mặt trong rất nhiều bài thuốc Đông y với những công dụng tuyệt vời dành cho sức khỏe. Đặc biệt trong các vấn đề như trị ho, long đờm và viêm họng rất hiệu quả. Vậy sử dụng cát cánh để chữa trị các bệnh trên như thế nào? Lưu ý khi sử dụng ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Cát cánh có tác dụng gì trong y học cổ truyền và hiện đại

Cây cát cánh là 1 thành phần quan trọng có trong các loại thuốc chữa ho, đau họng, ung thư,...loại dược liệu này cũng có tính mát để làm giảm cảm giác nóng bức mùa hè. Cụ thể những công dụng của cát cánh trong y học cổ truyền và hiện đại như sau:

Theo y học cổ truyền

Giảm ho và đau họng: Cây cát cánh thường được sử dụng để giảm ho và làm dịu các triệu chứng đau họng, tắc tiếng. Thường được sử dụng dưới dạng nước sắc hoặc đắp bên ngoài.
Làm mát cơ thể: Theo y học cổ truyền, cây cát cánh có tính mát, có thể giúp làm mát cơ thể và giảm cảm giác nóng bức trong mùa hè.

Theo y học hiện đại

Chống oxy hóa: Các flavonoids và các hợp chất khác trong cây cát cánh được biết đến với khả năng chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương gây ra bởi các gốc tự do.
Chống viêm: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây cát cánh có thể có tác dụng giảm viêm, giúp giảm các triệu chứng viêm trong các bệnh như viêm đường hô hấp.
Phòng ngừa ung thư: Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng các hợp chất trong cây cát cánh có thể có tiềm năng trong việc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư.
Tác dụng đối với hệ tiêu hóa: Cây cát cánh cũng được nghiên cứu về tác dụng của nó đối với sức khỏe hệ tiêu hóa, bao gồm khả năng giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm triệu chứng khó tiêu.
Chống nấm: Chiết xuất từ cây cát cánh có thể ức chế hầu hết các loại nấm trên da.

Chiết xuất cát cánh giúp ức chế nấm bệnh trên da

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mặc dù có nhiều nghiên cứu về tác dụng của cây cát cánh, nhưng việc sử dụng nó vẫn cần được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia y tế, đặc biệt là khi sử dụng trong điều trị bệnh lý.

Thành phần, liều lượng và cách dùng

Cây cát cánh chứa nhiều thành phần hoá học, bao gồm các dẫn chất, alkaloids, flavonoids, saponins, và các hợp chất khác. Dưới đây là một số thành phần hoá học chính được tìm thấy trong cây cát cánh:

Saponins: Là một loại hợp chất có hoạt tính sinh học cao, saponins được tìm thấy phổ biến trong các bộ phận của cây cát cánh như rễ và lá. Các saponins như platycoside và platycodin được xem là có tính chất chống viêm, giảm đau và kháng khuẩn.
Flavonoids: có tính chất chống oxy hóa mạnh mẽ và có thể có lợi cho sức khỏe, bao gồm các hoạt động chống viêm và chống ung thư.
Alkaloids: Một số alkaloids như platycodin và platycodigenin cũng được tìm thấy trong cây cát cánh. Chúng có thể có ảnh hưởng đến hệ thần kinh và có hoạt tính sinh học trong y học truyền thống.
Dẫn chất và các hợp chất khác: Ngoài ra, cây cát cánh cũng chứa nhiều dẫn chất và các hợp chất khác như polysaccharides, các acid amin, và các vitamin và khoáng chất có thể có ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cây cát cánh chứa nhiều hoạt chất có lợi

Liều lượng và cách dùng cây cát cánh có thể thay đổi tùy thuộc vào mục đích sử dụng và tình trạng sức khỏe của người dùng.

Rễ và lá của cây cát cánh thường được sử dụng để làm thuốc trong y học dân gian. Chúng có thể được sử dụng để pha nước sắc, làm chè hoặc làm thuốc đắp. Hai dạng chủ yếu được dùng là củ cát cánh tươi và cát cánh khô

Với dạng nước sắc, liều lượng thông thường có thể là khoảng 3-9 gram rễ hoặc lá, sắc chế trong 500-1000ml nước, uống 1-3 lần mỗi ngày. Có thể sử dụng một lượng nhỏ rễ và lá nghiền nhỏ và đắp trực tiếp lên vùng bị đau hoặc viêm.

Bài thuốc cây cát cánh chữa bệnh phổ biến

Trước khi sử dụng cây cát cánh hoặc bất kỳ thảo dược nào khác để chữa bệnh, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế hoặc dược sĩ. Tùy theo tình trạng sức khỏe và triệu chứng cụ thể, liều lượng và phương pháp sử dụng có thể khác nhau.

Chữa sưng phổi

Nguyên liệu: 50g cát cánh và 100g cam thảo.

Cách dùng: Sắc lên, trộn đều và uống trong 1 tháng, chia làm 2 lần. Chỉ định dùng cho người bị sưng phổi, có triệu chứng nôn ra mủ và vết thương mủ nhưng chưa loét.

Viêm phổi, viêm phế quản mạn tính

Nguyên liệu: 36g rau diếp cá và 15g cát cánh.

Cách dùng: Sắc thuốc lên, áu đó trộn đều và uống trong 1 tháng, chia thành 2 lần.

Chữa ho nhiều đờm

Nguyên liệu: 9g cát cánh khô.

Cách dùng: Sắc uống, chia làm 2 phần và uống trong ngày. Dùng khi có triệu chứng ho nhiều đờm, cảm giác buồn bực khó chịu trong ngực, đau họng và khản tiếng.

Cát cánh có tác dụng gì? Dược liệu này có thể chữa ho, long đờm

Viêm họng cấp tính

Nguyên liệu: 10g cát cánh, 20g rễ sơn đậu, 6g hoa kim ngân và 8g mạch môn đông.

Cách dùng: Sắc thuốc, uống trong 1 tháng, chia làm 2 phần, uống trong ngày.

Viêm amidan cấp tính

Nguyên liệu: 10g cát cánh, 30g sinh địa, 5g cam thảo và 12g mạch môn đông.

Cách dùng: Sắc thuốc, trộn đều và uống trong 1 tháng, chia làm 2 phần, uống trong ngày.

Viêm thanh quản

Nguyên liệu: 5g cát cánh sao, 5g kha tử nướng, 2g cam thảo sao và 6g thục địa. Cách dùng: Sắc thuốc lên, uống trong 1 tháng, chia làm 2 phần, uống trong ngày.

Giảm ho, tiêu suyễn

Nguyên liệu: huyền sâm 9g, mạch môn đông 9g, cát cánh 9g và 3g cam thảo. Cách dùng: Nghiền thành bột mịn, trộn đều và chia làm 2 gói. Mỗi lần hãm 1 gói với nước sôi trong một bình kín rồi uống.

Viêm phổi ho đờm, có mủ

Nguyên liệu: 15g cát cánh, 12g nhân hạt bí đao, 30g rau diếp cá và 6g cam thảo. Cách dùng: Sắc thuốc, uống trong 1 tháng, chia làm 2 phần, uống trong ngày.

Chứa các hợp chất chống viêm và giảm đau tự nhiên, cây cát cánh đã được tích hợp trong công thức của Heviho để mang lại sự thoải mái và giảm khó chịu cho người sử dụng. Với tác dụng làm dịu và làm giảm sự kích ứng trong họng, cây cát cánh đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn sức khỏe hô hấp và giảm triệu chứng ho ức chế.

8 Những kiêng kỵ khi sử dụng cây cát cánh

Khi sử dụng cây cát cánh cho mục đích y tế, cần lưu ý một số điều sau đây để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

Trước khi sử dụng cây cát cánh lần đầu tiên, hãy kiểm tra xem bạn có dị ứng với bất kỳ thành phần nào của cây hay không. Ví dụ như da ngứa, phát ban hoặc khó thở.
Người ho kéo dài, viêm phế quản, lao phổi, không nên sử dụng cát cánh với liều lượng cao trong thời gian dài.
Người bị viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày không nên sử dụng cây cát cánh.
Không dùng cát cánh và thịt heo cùng lúc hoặc quá gần nhau, vì chúng có tính tương khắc.
Tuân thủ liều lượng và cách sử dụng được khuyến nghị bởi bác sĩ hoặc nhà thuốc. Không nên tự điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi cách sử dụng mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
Cát cánh có dùng được cho bà bầu? Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, hãy thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng cây cát cánh. Một số loại thảo dược có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi hoặc trẻ sơ sinh.
Theo dõi và báo cáo bất kỳ tác dụng phụ nào xuất hiện khi sử dụng cây cát cánh. Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khác, hãy thông báo cho bác sĩ hoặc nhà thuốc để tránh tương tác thuốc không mong muốn.
Bảo quản cây cát cánh ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp để bảo quản chất lượng và hiệu quả của nó.

Ngưng sử dụng cát cánh khi có dấu hiệu bất thường

Siêu nhiều tác dụng của cây cát cánh trong việc chữa bệnh cho con người. Kiên trì áp dụng đúng các bài thuốc gợi ý trên bệnh nhân có thể cải thiện các bệnh như viêm phế quản, viêm amidan cấp tính, giảm ho, tiêu suyễn, long đờm,...

Xem thêm:

Cập nhật lúc: 2024/05/02

Nhiều lượt xem